Decyzja odmowna ZUS sama w sobie nie przesądza o braku prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, gdyż przysługuje od niej odwołanie do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Co jednak można zrobić, gdy decyzja ZUS jest zasadna, w szczególności zaś, gdy nasze odwołanie od decyzji ZUS zostanie prawomocnie oddalone?
Tytułem wstępu jeszcze:) osoby zainteresowane zachęcam do zapoznania się z moim innymi postami dotyczącymi prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, oraz odwołań od decyzji ZUS w tym zakresie:
Czy wykonywanie jakiejkolwiek pracy pozbawia prawa do renty?
Czy kwalifikacje mają wpływ na prawo do renty?
Przechodząc do meritum, w przypadku, gdy nasze odwołanie od decyzji ZUS okaże się nieuzasadnione (albo, też decyzja ZUS będzie zasadna, gdyż np. ZUS prawidłowo ustali nasz staż pracy i nie posiadamy wymaganego stażu pracy) to zostaje nam możliwość złożenia na podstawie art. 83 ust. 1, 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wniosku o przyznanie świadczenia w drodze wyjątku.
Art. 83 [Świadczenia w drodze wyjątku]
1.Ubezpieczonym oraz pozostałym po nich członkom rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty, nie mogą – ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek – podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania, Prezes Zakładu może przyznać w drodze wyjątku świadczenia w wysokości nieprzekraczającej odpowiednich świadczeń przewidzianych w ustawie.
1a. Przepisy art. 24a i 27a stosuje się odpowiednio do rent z tytułu niezdolności do pracy przyznanych w trybie określonym w ust. 1.
2. Przepis art. 82 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
Należy jednak wskazać, że decyzja o przyznaniu świadczenia ma charakter uznaniowy.
Podkreślenia wymaga, że powyższa regulacja ma charakter szczególny, bowiem pozwala na uzyskanie świadczenia odpowiadającego świadczeniu ubezpieczeniowemu przez osoby, które nie spełniają warunków do uzyskania świadczeń w zwykłym trybie. Nie mają one charakteru roszczeniowego. Są finansowane z budżetu państwa (art. 84 tej ustawy), a nie z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zaś ustawa pozostawia ich przyznanie uznaniu Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Nie oznacza to jednak, że organ ma całkowitą swobodę i dowolność. Przyznanie przedmiotowego świadczenia ustawa uzależnia od łącznego spełnienia wszystkich przesłanek. (vide Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w Warszawie z dnia 12 czerwca 2017 r. II SA/Wa 2110/16).
W konsekwencji w przypadku odmowy Prezesa ZUS w zakresie przyznania świadczenia, po uprzednim złożeniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy możliwym jest zaskarżenie takiej decyzji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
Dla oceny zaistnienia szczególnych okoliczności istotne są nie tylko okoliczności istniejące w chwili złożenia wniosku o emeryturę, czy rentę specjalną, lecz cały okres poprzedzający wystąpienie o świadczenia.
Zgodnie z orzecznictwem, za szczególną okoliczność uznaje się wyłącznie zdarzenie bądź trwały stan wykluczający aktywność zawodową konkretnej osoby z powodu niemożności przezwyciężenia ich skutków, z tym że owo zdarzenie bądź trwały stan muszą mieć charakter zewnętrzny, obiektywny i niezależny od woli tej osoby. Należy wskazać, że co do zasady, ciężka choroba uniemożliwiająca wykonywanie pracy zawodowej może być uznana za taką okoliczność.
W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej w w/w, lub też innym zakresie, w szczególności w sprawie z zakresu prawa pracy, prawa ubezpieczeń społecznych, prawa rodzinnego, prawa spadkowego, w tym: z odwołania od wypowiedzenia / rozwiązania umowy o pracę, o zapłatę, z odwołania od decyzji ZUS itp. zachęcam do kontaktu.
