Ból kręgosłupa to jeden z powszechnych problemów zdrowotnych XXI wieku, powodujący niesprawność wśród ludzi czynnych zawodowo. Do jego powstania przyczynia się często niezdrowy styl życia: długotrwałe przebywanie w tej samej pozycji, brak aktywności fizycznej czy otyłość. Inne przyczyny bólu kręgosłupa związane są z: urazem, wiekiem lub poważną chorobą. Ból kręgosłupa może znacznie utrudniać lub całkowicie uniemożliwiać wykonywanie pracy. W przypadku, gdy ubezpieczony z powodu choroby kręgosłupa jest niezdolny do pracy, może dochodzić w szczególności prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.
Podstawa prawna.
W myśl art. 57 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17.12.1998 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 291 t.j.), zwanej dalej „ustawą emerytalną”: „Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:
1) jest niezdolny do pracy;
2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;
3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.”
Zgodnie z art. 59 ust. 1, osobie, która spełniła warunki określone w art. 57, przysługuje:
1) renta stała – jeżeli niezdolność do pracy jest trwała;
2) renta okresowa – jeżeli niezdolność do pracy jest okresowa.
Co kryje się pod pojęciem niezdolności do pracy?
Na wstępie należy jednak wyjaśnić co kryje się pod terminem „niezdolność do pracy”.
Zgodnie z art. 12 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ustawa emerytalna):
- Niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.
- Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.
- Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.
Jak ocenia się stopień niezdolności do pracy?
Natomiast w myśl art. 13 ustawy emerytalnej, dokonując oceny stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz analizując rokowania dot. odzyskania tejże zdolności, należy uwzględnić:
1) stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;
2) możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.
„Dla oceny zdolności do pracy konieczne jest ustalenie stanu zdrowia i jego wpływu na zdolność wykonywania pracy zarobkowej. Poczynienie takich ustaleń wymaga wiadomości specjalnych, wobec czego w postępowaniu sądowym niezbędne jest przeprowadzenie na tę okoliczność dowodu z opinii biegłych sądowych (art. 278 § 1 KPC), ponieważ z reguły nie jest możliwe dokonanie takich ustaleń samodzielnie przez sąd”. (zob. wyr. SN z 27.10.2005 r., I UK 356/04, Legalis).
„Taka ocena nie może być abstrakcyjna i oderwana od rodzajów wcześniej wykonywanego zatrudnienia oraz posiadanych kwalifikacji zawodowych, a także możliwości i celowości przekwalifikowania zawodowego ubezpieczonego”. (zob. wyr. SN z 27.10.2005 r., I UK 37/05, Legalis).
Doprecyzowanie niezdolności do pracy w orzecznictwie.
Jak wskazano w wyroku SO w Łodzi z dnia 15.02.2017 r, sygn. akt VIII U 1252/15:
„ W definicji niezdolności do pracy ustawodawca dał wyraz powiązaniu prawa do renty z rzeczywistą znaczną utratą zdolności do pracy zarobkowej jako takiej, a częściową niezdolność do pracy powiązał z niezdolnością do pracy w ramach posiadanych kwalifikacji, przy uwzględnieniu możliwości i sprawności niezbędnych do dalszego zaangażowania w procesie pracy, zaakcentował istnienie potencjalnej przydatności do pracy. Chodzi zatem o zdolność do pracy zarobkowej nie tylko jako zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy, ale zdolność do podjęcia pracy w ogóle, z uwzględnieniem rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku, predyspozycji psychofizycznych. Zdolność do pracy ma dwa elementy: biologiczny (ogólna sprawność psychofizyczna) i gospodarczy (przydatność na rynku pracy). Należy zatem ustalić, czy ubezpieczony jest zdolny do wykonywania pracy w dotychczasowy pełnym zakresie, czy jego kwalifikacje pozwalają na wykonywanie innej pracy, czy dla utrzymania aktywności zawodowej konieczne jest przekwalifikowanie. Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy nie jest kryterium niezdolności do pracy w rozumieniu art.12 ww. ustawy. Brak możliwości wykonywania dotychczasowej pracy nie jest wystarczający do stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy, gdy jest możliwe podjęcie innej pracy (w swoim zawodzie, bez przekwalifikowania lub gdy rokowanie co do przekwalifikowania jest pozytywne). Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy jest warunkiem koniecznym do ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale nie jest warunkiem wystarczającym jeżeli wiek, poziom wykształcenia, predyspozycje psychofizyczne dają podstawy do uznania, że jest możliwe podjęcie pracy w zawodzie albo po przekwalifikowaniu”
Natomiast przywołując stanowisko SN:
„W piśmiennictwie przyjmuje się, że wobec tego, iż niezdolność do pracy nie jest cechą choroby, tj. nie oznacza jej natężenia, ale jest rodzajem wpływu stanu zdrowia na zdolność do pracy, ocena, że stan zdrowia wpływa na zdolność do świadczenia pracy musi być dokonywana z uwzględnieniem rodzaju pracy wykonywanej przez ubezpieczonego. Wiele schorzeń nie stanowi bowiem obiektywnej przeszkody w wykonywaniu pracy, lecz staje się nią po uwzględnieniu rodzaju wykonywanej pracy (por. między innymi I. Jędrasik-Jankowska: Komentarz do art. 6 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, Warszawa 2001). Ta sama choroba będzie więc powodowała niezdolność do pracy u jednego pracownika i równocześnie nie będzie stanowić przeszkody w wykonywaniu pracy przez innego pracownika. Na przykład choroba narządu mowy (głosu) uniemożliwi wykonywanie pracy nauczycielowi, aktorowi lub spikerowi, ale nie wpłynie na zdolność do pracy robotnika wykonującego wyłącznie tzw. prace fizyczne i odwrotnie, choroba narządu ruchu (ręki) uniemożliwi wykonywanie pracy przez owego robotnika, natomiast nie musi wcale powodować niezdolności do pracy osoby, dla której podstawowym narządem używanym w pracy jest narząd mowy. Będzie tak nawet wówczas, gdy z biologicznego lub medycznego punktu widzenia wymienione dolegliwości wystąpią w takim samym natężeniu (nasileniu). Również w orzecznictwie sądowym przyjmuje się, iż niezdolność do pracy nie jest stanem, do którego oceny można zastosować obiektywne kryteria. O niezdolności tej decydują, między innymi, określony stan chorobowy, stopień jego nasilenia, charakter wykonywanej pracy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 24 kwietnia 1996 r., III AUr 42/96, Prawo Pracy 1997 nr 8, poz. 43).”( uchwała SN z dnia 2 lutego 2016 r., sygn. akt: III UZP 16/15).
„Niezdolność do pracy oceniana jako przesłanka nabycia prawa, zarówno do zasiłku chorobowego, jak i do świadczenia rehabilitacyjnego, musi dotyczyć pracy (stanowiska), w zakresie której została orzeczona, a nie do jakiejkolwiek innej pracy. Innymi słowy, chodzi o niezdolność do pracy wskutek choroby odnoszoną do pracy (stanowiska) wykonywanej przed zachorowaniem (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2015 r., II UK 118/14, LEX nr 1652389). Podsumowując ten wątek rozważań, Sąd Najwyższy uznaje więc, że niezdolność do pracy jako przesłanka prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego przewidzianych ustawą zasiłkową, to będący skutkiem choroby stan organizmu odbiegający od stanu zapewniającego mu normalne funkcjonowanie, powodujący czasową niemożność wykonywania dotychczasowej pracy, to znaczy pracy wykonywanej przed zachorowaniem. Pojęcie to ma autonomiczny charakter i odnosi się do wszystkich świadczeń z “ubezpieczenia chorobowego”, których warunkiem przyznania jest niezdolność do pracy z powodu choroby.”( uchwała SN z z dnia 2 lutego 2016 r., sygn. akt: III UZP 16/15).
Jak ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy?
Szczegółowe wytyczne dotyczące procedury ubiegania się o rentę z tytułu niezdolności do pracy znajdują się na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, pod poniższymi odnośnikami:
https://www.zus.pl/swiadczenia/renty/renty-z-tytulu-niezdolnosci-do-pracy/warunki-wymagane-do-przyznania-renty,https://www.zus.pl/renta-z-tytulu-niezdolnosci-do-pracy
Jak choroby kręgosłupa wpływają na niezdolność do pracy?
Po wyjaśnieniu terminu „niezdolność do pracy”, można przyjrzeć się czynnikom powodującym ową niezdolność. W niniejszym poście uwagę poświęcono chorobom kręgosłupa. Zatem należy przytoczyć wyrok SA w Lublinie z dnia 2 października 2019 r., sygn. akt: III AUa 317/18, w którym Wnioskodawczyni- chorująca na zwyrodnienie kręgosłupa wniosła odwołanie od decyzji odmownej ZUS, wydanej na podstawie orzeczenia Komisji lekarskiej ZUS, która stwierdziła, że nie jest ona niezdolna do pracy.
„Biegli lekarze sądowi zaznaczyli (…), że sam fakt istnienia choroby zwyrodnieniowej nie jest jednoznaczny z niezdolnością do pracy. Aspektem decydującym o uznaniu takiej niezdolności jest bowiem takie upośledzenie organizmu, które stanowiłoby podstawę do uznania niezdolności do pracy. Przeprowadzone badania fizykalne nie potwierdziły takiego upośledzenia sprawności organizmu. Biegli nie stwierdzili cech uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, nie zaobserwowali obecności objawów drażnienia korzeni nerwowych. Zdaniem biegłych u wnioskodawczyni nie doszło do naruszenia sprawności organizmu mogącego skutkować niezdolnością do pracy ze względu na stan narządu ruchu. Choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych i kręgosłupa mogłaby stanowić przeciwwskazanie do wykonywania pracy fizycznej, w szczególności związanej z długotrwałym chodzeniem lub staniem oraz z wielogodzinnym dźwiganiem ciężarów. W przypadku ubezpieczonej nie można mówić o takim narażeniu zawodowym, ponieważ przez wiele lat wykonywała ona pracę umysłową, biurową.”
Zdaniem Sądu w opisywanej sprawie, opinie biegłych w sposób przekonujący wskazywały na możliwość wykonywania przez Wnioskodawczynię pracy zarobkowej w zawodzie księgowej. Sąd I instancji podkreślił, że podstawowe schorzenia ubezpieczonej, tj. zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa oraz zespołu cieśni nadgarstków, nie są na tyle zaawansowane, żeby nie mogła ona wykonywać dotychczasowego rodzaju pracy.
Biegli, zdaniem Sądu Okręgowego, w sposób przekonujący argumentowali, że nasilenie dolegliwości chorobowych może powodować okresową niezdolność do pracy, jednakże mogą być one leczone w ramach zasiłków chorobowych. Sąd Okręgowy przyjął, że Wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy, co oznacza, że nie spełnia jednego z warunków uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, wymienionego w art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Tym samym oddalił odwołanie. Apelację od tego wyroku wniosła wnioskodawczyni, zaskarżając wyrok Sądu I instancji w całości. Sąd Apelacyjny oddalił apelację.
„Przedmiotem postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, w tym w sprawach o rentę z tytułu niezdolności do pracy, jest ocena zgodności z prawem – w aspekcie materialnym i formalnym – decyzji wydanej przez organ rentowy. Postępowanie to ma charakter kontrolny, co oznacza, że badanie legalności decyzji organu rentowego i orzekanie o niej przez sąd jest możliwe tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego w chwili wydawania tej decyzji. Dlatego też późniejsza zmiana stanu faktycznego sprawy nie może stanowić podstawy do uznania decyzji za wadliwą, a w konsekwencji tego – jej zmiany”(por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2004 r., II UK 395/03 – OSNP 2005, nr 3, poz. 43). W okolicznościach sprawy niniejszej oznacza to, że sądy obu instancji obowiązane były ustalić, czy na dzień wydania przez organ rentowy zaskarżonej decyzji, tj. 7 października 2016 r. zostały spełnione przesłanki do przyznania wnioskodawczyni renty z tytułu niezdolności do pracy. Ewentualne pogorszenie stanu zdrowia Wnioskodawczyni po tym dniu nie mogło wpływać na ocenę prawidłowości zaskarżonej decyzji.
Zespól bólowy kręgosłupa w przebiegu choroby dyskopatyczno-zwyrodnieniowej a niezdolność do pracy.
Kolejno, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 sierpnia 2019 r., sygn. akt: II UK 66/18 również odniósł się do kwestii zdolności do wykonywania pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami w kontekście zespołu bólowego kręgosłupa w przebiegu choroby dyskopatyczno-zwyrodnieniowej.
Na podstawie wniosków wynikających ze sporządzonej w postępowaniu apelacyjnym opinii biegłego lekarza specjalisty z zakresu medycyny pracy, Sąd drugiej instancji ustalił, że ubezpieczony jest zdolny do pracy. Jest on osobą z wykształceniem podstawowym, pracował głównie jako kierowca.
Ze względu na stan zdrowia (zespół bólowy kręgosłupa w przebiegu choroby dyskopatyczno- zwyrodnieniowej) przeciwwskazane jest wykonywanie przez niego pracy na stanowiskach wymagających dźwigana, ciężkiej i średnio ciężkiej pracy fizycznej, pracy w pozycji wymuszonej, wymagającej długotrwałego stania lub siedzenia bez możliwości zmiany pozycji ciała.
Ubezpieczony jest natomiast zdolny do podjęcia lekkich prac fizycznych, niewymagających szczególnych kwalifikacji, dostępnych dla osób z wykształceniem podstawowym. Nasilenie występujących u niego dolegliwości nie miało utrwalonego charakteru i nie naruszało funkcji organizmu w stopniu powodującym chociażby częściową niezdolność do pracy.
Opinia biegłej z zakresu medycyny pracy pozwalała zaś na przyjęcie, że ubezpieczony nie może wprawdzie wykonywać pracy kierowcy, czy też prac, do których był kierowany przez urząd pracy (obsługa kas fiskalnych i wózków jezdniowych), jednakże może wykonywać lekkie prace fizyczne, do których z pewnością można zaliczyć: prace związane z montażem lekkich elementów, czy też prace polegające na sortowaniu drobnych artykułów, sprzątaniu pomieszczeń lub konfekcjonowaniu lekkich artykułów.
Ubezpieczony wniósł do Sądu Najwyższego skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego.
Sąd Najwyższy jest zdania, że określenie poziomu kwalifikacji zawodowych skarżącego, dokonane przez Sąd drugiej instancji, nie może budzić zastrzeżeń. Skarżący ma jedynie podstawowe wykształcenie i przez większą część swojej aktywności zawodowej wykonywał pracę kierowcy. Praca w tym charakterze, ale także inne prace fizyczne, które nie mają wysokospecjalistycznego charakteru (wymagającego odpowiedniego wykształcenia), określają zatem aktualny poziom kwalifikacji skarżącego. Jak wynika przy tym z ustaleń faktycznych Sądu Apelacyjnego, mających wiążący charakter w postępowaniu kasacyjnym, skarżący w obecnym stanie zdrowia nie może wprawdzie wykonywać pracy kierowcy, pracy przy maszynach w ruchu, na wysokości i w porze nocnej, a także ciężkich i średniociężkich prac wymagających dźwigania oraz prac w pozycji wymuszonej, wymagającej długotrwałego stania lub siedzenia bez możliwości zmiany pozycji ciała, ale równocześnie nadal zachował możliwość wykonywania lekkich prac fizycznych, przykładowo wymienionych w opinii biegłego lekarza specjalisty z zakresu medycyny pracy.
Jak w orzecznictwie kształtuje się pojęcie pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji?
W tym miejscu należy przywołać definicję „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji”.
W wyroku z dnia 15 września 2006 r., I UK 103/06 (Lex Polonica nr 1160068) Sąd Najwyższy wskazał, że ubezpieczony może być uznany za częściowo niezdolnego do pracy, gdy zachował zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (np. wymagającej niższych albo niewymagającej żadnych kwalifikacji), lecz jednocześnie utracił w znacznym stopniu zdolność do wykonywania pracy, do której posiada kwalifikacje.
W uzasadnieniu tego wyroku Sąd zauważył przy tym, że wyjaśnienie treści pojęcia “pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego). Przy ocenie niezdolności do pracy dla celów rentowych bardziej istotne są kwalifikacje rzeczywiste, gdyż ocena ta sprowadza się do stwierdzenia, w jakim stopniu wiedza i umiejętności, którymi dysponuje ubezpieczony, mogą być wykorzystane przez niego w pracy pomimo zaistniałych ograniczeń sprawności organizmu. Tym samym dla ustalenia “poziomu posiadanych kwalifikacji” w rozumieniu art. 12 ust. 3 ustawy emerytalno-rentowej nie wystarcza stwierdzenie, że pracownik wykonywał przez pewien okres daną pracę, lecz należy wykazać, że uzyskał w ten sposób rzeczywiste umiejętności, mające wpływ na jego karierę zawodową, np. decydujące o uzyskiwaniu wyższych zarobków niż pracownicy mający takie same kwalifikacje formalne, przesądzające o awansach lub możliwości znajdowania nowego miejsca pracy.
Rehabilitacja i jej wpływ na niezdolność do pracy.
W wyroku SO w Bydgoszczy z dnia 17.10.2017 r., sygn. akt: VI U 1371/15, rozpatrywano następujący stan faktyczny.
Decyzją z dnia 25 maja 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Organ rentowy wskazał, iż podstawą decyzji odmownej było orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 22 maja 2015r. w przedmiocie ustalenia, że nie jest on niezdolny do pracy. Odwołanie od tej decyzji wniósł ubezpieczony, zarzucając iż decyzja odmawiająca prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy jest dla niego krzywdząca.
Ubezpieczony twierdził, że ze względu na ból kręgosłupa i kończyn nie tylko nie może pracować, ale nie może również wykonywać niektórych czynności życiowych. Podnosił również, że choroba, która powoduje uporczywy ból i nie pozwala mu normalnie funkcjonować doprowadziła go do depresji. Od ponad roku leczy się on psychiatrycznie. Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych specjalisty neurologa i specjalisty neurochirurga. Biegły sądowy neurolog w opinii pisemnej z dnia 31 marca 2017r. rozpoznał u ubezpieczonego:
1) chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa z dyskopatią lędźwiową i szyjną,
2) przebytą operację krążka międzykręgowego L4-L5 w 2012r.,
3) objawowy, nawracający zespół bólowy kręgosłupa.
Oceniając wyniki badania przedmiotowego i analizy dokumentacji medycznej ubezpieczonego biegły sądowy wyjaśnił, że jedną z form zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa jest zniekształcenie elementów tworzących kanał kręgowy, co w efekcie powoduje m. in. ciasnotę na przebiegu struktur nerwowych. Objawy kliniczne tych nieprawidłowości, oprócz typowych objawów korzeniowych, charakteryzują się dolegliwościami, które powszechnie określane są chromaniem, a polegającymi głównie na niemożności „chodu” na dłuższe dystanse, czasami nawet kilkudziesięciometrowe, następujące po krótkim odpoczynku, uczuciem chłodu kończyn, ich cierpnięciem i mrowieniem, ociężałością. Leczenie zachowawcze jest mało efektywne. Leczenie operacyjne polega niejako na poszerzeniu światła kanału kręgowego i uzupełnionego systemem stabilizatorów. Przedoperacyjne założenie uzyskania istotnej poprawy nie zawsze się sprawdza.
W przypadku ubezpieczonego mamy do czynienia z powyższym obrazem chorobowym, a ocena uzyskanej ewentualnej poprawy jest – z uwagi na bardzo krótki okres pooperacyjny – trudna do ustalenia. Biegły wyjaśnił także, iż mając na uwadze dotychczasowy przebieg choroby i mało efektywne wyniki osiągniętej poprawy z koniecznością obecnej długiej rehabilitacji – w jego ocenie – powód jest częściowo niezdolny do pracy przez okres do grudnia 2018r., a początkową datą tej niezdolności jest 1 maja 2015r. (czas po wyczerpaniu świadczenia rehabilitacyjnego).
Niezdolność ta spowodowana jest schorzeniem układu kostnego kręgosłupa, z objawami neurologicznymi przedstawionymi w wyżej wskazanym rozpoznaniu.
Dodatkowo należy podkreślić, że praca ubezpieczonego wykonywana zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami (formierz – odlewnik i aparatowy ruchu) określona została jako praca z przewagą wysiłku fizycznego, bardzo ciężka, wymagająca wymuszonej pozycji, schylania się i szczególnej koncentracji, a ponadto wykonywana była zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz budynku (zmienny mikroklimat, wilgoć, pył, hałas i wibracje). Biegli sądowi brali pod uwagę powyższe uwarunkowania towarzyszące pracy ubezpieczonego zgodnej z posiadanymi przez niego kwalifikacjami. Dostrzegali oni istotne przeciwskazania do wykonywania przez ubezpieczonego tego rodzaju zatrudnienia – przeciwskazania te wynikały z naruszenia sprawności jego organizmu z powodu schorzeń rozpoznanych u niego. Zdaniem Sądu, zebrany w sprawie materiał dowodowy potwierdził częściową niezdolność do pracy ubezpieczonego, a pozostałe warunki nabycia prawa do dochodzonego świadczenia.
Schorzeniem odcinka szyjnego i lędźwiowego kręgosłupa, a niezdolność do pracy.
W wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie z dnia 10 listopada 2016 r., sygn. akt: VI U 472/15, poruszono kwestię niezdolności do pracy spowodowanej schorzeniem odcinka szyjnego i lędźwiowego kręgosłupa, które należy traktować jako dwa osobne schorzenia:
„Odwołujący się w okresie od 27 marca 2014 r. do 4 lipca 2015 r., był niezdolny do pracy ze względu na dolegliwości bólowe kręgosłupa szyjnego. Z kolei jego niezdolność do pracy w okresie od 30 lipca 2015 r. do 18 września 2015 r. była spowodowana schorzeniem kręgosłupa lędźwiowego. Schorzenia te, jakkolwiek dotyczą kręgosłupa, to jednak nie są tożsamymi jednostkami chorobowymi. Odwołujący cierpiał na bóle w różnych odcinkach kręgosłupa. Z tego też powodu jego niezdolność do pracy w okresie do 4 lipca 2015 r. była spowodowana inną chorobą, niż jego niezdolność do pracy w okresie od 30 lipca 2015 r. do 18 września 2015 r.
Biegła z zakresu neurologii wskazała również, że wnioskodawca odzyskał zdolność do pracy ze względu na schorzenie kręgosłupa w odcinku szyjnym po dniu 4 lipca 2015 r., zaś w okresie od 30 lipca 2015 r. do 18 września 2015 r. wystąpiło u niego istotne zaostrzenie dolegliwości kręgosłupa w odcinku lędźwiowym (odcinek L/S), co wymagało intensywnego leczenia i spowodowało jego kolejną niezdolność do pracy. Odnośnie zaś porównania okresów niezdolności do pracy J. G. od 30 lipca 2015 r. do 18 września 2015 r. z okresem do 4 lipca 2015 r. Sąd oparł się na opiniach biegłego z zakresu neurologii.
Biegła w swych opiniach w sposób przejrzysty i fachowy wykazała, iż w rzeczywistości niezdolność do pracy odwołującego się w okresie od 30 lipca 2015 r. do 18 września 2015 r., była spowodowana inną jednostką chorobową niż jego niezdolność w okresie do 4 lipca 2015 r. Sąd miał na uwadze, iż biegła przekonująco uzasadniła, iż co prawda w obu okresach niezdolność do pracy była spowodowana schorzeniami kręgosłupa, jednak nie można utożsamiać schorzeń kręgosłupa w jego odcinku szyjnym ze schorzeniami odcinka lędźwiowego kręgosłupa.
W toku postępowania, co prawda organ rentowy wskazywał, że kręgosłup jest jedną całością, jeśli chodzi o narząd ruchu i jego funkcjonowanie i schorzenie jakiejkolwiek części kręgosłupa skutkuje dysfunkcją pozostałych jego odcinków (stanowisko Głównego Lekarza Orzecznika ZUS). Biegła jednak słusznie wskazała w swej opinii uzupełniającej, że dysfunkcja jednego odcinka kręgosłupa nie skutkuje jednoczasową dysfunkcją pozostałych odcinków kręgosłupa. Sąd miał też na uwadze, że choroba zwyrodnieniowo – dyskopatyczna kręgosłupa w różnym stopniu nasilenia dotyczy całego kręgosłupa w tym konkretnym przypadku istotne zaostrzenie u odwołującego się dolegliwości kręgosłupa w odcinku L/S wystąpiło po raz pierwszy i wymagało intensywnego leczenia, jednocześnie biegła podkreśliła, że odwołujący się po dniu 4 lipca 2015 r. odzyskał zdolność do pracy, ze względu na schorzenie kręgosłupa szyjnego.”
Orzeczenie podobne.
Podobne stanowisko zostało przedstawione w wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 13 grudnia 2016 r., sygn. akt:V Ua 26/15: „Biegła zaznaczyła, iż sam fakt stwierdzenia zmian i dolegliwości bólowych nie jest równoznaczny z niezdolnością do pracy. W dalszej części opinii uzupełniającej biegła wskazała jako oczywisty fakt, iż kręgosłup jako narząd jest całością, ale jednocześnie zaznaczyła, iż równie oczywiste jest to, że ma on kilka odcinków, których uszkodzenia wywoływane są często innymi przyczynami, zupełnie inne są ich objawy i inne ograniczenia ruchowe z tym związane. W ocenie biegłej, trudno łączyć w jedno schorzenie rwę kulszową będąca np. następstwem dźwignięcia ciężkiego przedmiotu i bóle szyi promieniujące do kończyny górnej będące skutkiem np. długiej racy przy komputerze, czy gwałtownego skrętu głową.”
WNIOSKI:
Podsumowując dotychczasowe rozważania należy wskazać, że aby uzyskać rentę z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej schorzeniami kręgosłupa należy spełnić szereg ustawowych przesłanek. W niniejszym poście przytoczono przepisy prawne i orzecznictwo sądów powszechnych, na podstawie których można wyciągnąć wnioski, że procedura przyznania świadczenia rentowego często jest długotrwała i skomplikowana. W przypadku niezdolności do pracy spowodowanej chorobami kręgosłupa nie wystarczy jedynie wykazać występowania zmian i dolegliwości bólowych. Należy udowodnić, że owe zmiany i dolegliwości bólowe naruszyły sprawność organizmu w taki sposób, że nie jest możliwe wykonywanie jakiejkolwiek pracy lub nie jest możliwe wykonywanie pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji oraz, że brak jest pozytywnych rokowań dot. odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.
Zachęcam również do zapoznania się z innymi moim postami dotyczącymi prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, w znacznej części tworzonymi na podstawie spraw sądowych, które prowadziłem:
prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy – posty.
KONTAKT Z KANCELARIĄ – PORADY PRAWNE, PROWADZENIE SPRAW SĄDOWYCH I PRZED ORGANAMI ADMINISTRACJI
Jeśli chciałbyś uzyskać poradę prawną, lub też zlecić poprowadzenie sprawy sądowej, reprezentowanie Ciebie w postępowaniu przed organami administracji, w w/w zakresie, lub w szczególności w sprawie przeciwko: ZUS, KRUS, lub Twojej jako pracownika, pracodawcy, w zakresie między innymi:
- odwołania od decyzji ZUS, w sprawie: prawa do emerytury w tym prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, o rentę z tytułu niezdolności do pracy, rentę rodzinną, rentę szkoleniową, podleganie ubezpieczeniu społecznemu, niepodleganie ubezpieczeniu społecznemu, jako pracownik, zleceniobiorca, przedsiębiorca itd., w sprawie kwalifikacji umów o dzieło, o umorzenie należności ZUS, świadczenia przedemerytalne, uzyskanie prawa do układu ratalnego, o zasiłek macierzyński, zasiłek chorobowy, inne świadczenia z ZUS, Odwołania od decyzji KRUS, itp.
- w sprawie z zakresu prawa pracy: z odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, odwołania od rozwiązania umowy o pracę, o wynagrodzenie za pracę, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, zapłatę odprawy, zapłatę ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, sprostowanie świadectwa pracy, itp.
zachęcam do kontaktu, jak również zachęcam do zapoznania się z ofertą mojej Kancelarii w zakresie prowadzenia spraw: rodzinnych, spadkowych, z zakresu dochodzenia roszczeń (windykacji).
