Z dniem 1 stycznia 2017 r. wejść w życia ma minimalna stawka godzinowa dla pracujących na określonych umowach zlecenia oraz o świadczenie usług, w tym samo zatrudnionych. Czy istnieje możliwość skutecznego obchodzenia przez zatrudniających przedmiotowej stawki?
Odpowiedź to – nie. W przypadku bowiem, gdy zgodnie z przepisami prawa zatrudniający wypłacać będzie za godzinę pracy niższą kwotę niż stawka minimalna, to nie będzie mogło być mowy o obejściu przepisów, wszak będzie to z nimi zgodne.
Przechodząc jednak ad meritum, w jaki sposób podejmowane mogą być próby obniżenia wynagrodzenia zleceniobiorców, i jak wymienione przedstawia się w świetle przepisów prawa?
- Fałszowanie liczny godzin wykonywania zlecenia.
Rozwiązanie najprostsze, niezgodne z prawem i w praktyce mogące zostać podważone na drodze sądowej. Z tym, że jeśli PIP wymienionej kwestii nie skontroluje i nie ukarze pracodawcy (zleceniodawcy) mandatem karnym (którego wysokość może być dotkliwa) to Zleceniobiorcy pozostaje jedynie droga sądowa i wykazywanie faktycznej ilości godzin przepracowanych. Samodzielne wykazywanie przedmiotowych okoliczności może być dość utrudnione, praktyka sądowa pokaże jak kwestie dowodowe w tym zakresie oceniać będą sądy. W mojej ocenie zasadnym byłoby korzystanie pomocniczo z wypracowanej linii orzeczniczej sądów pracy odnośnie wykazywania pracy w nadgodzinach.
- Zamiana umów o świadczenie usług na umowy o dzieło.
Rozwiązanie takie w odniesieniu do niektórych dzieł i niektórych rodzajów działań może się sprawdzić, jednakże jak pokazuje praktyka dość często umowy te są albo błędnie formułowane, albo też warunki zawarte w umowach nie przystają do faktycznych warunków ich wykonywania. W mojej ocenie umiejętne stosowanie umów o dzieło, w takich przypadkach, gdzie ZUS nie ich nie będzie mógł skutecznie zakwestionować jest możliwe, i może stanowić o przewadze konkurencyjnej danego przedsiębiorcy.
- Potrącanie kar umownych oraz ryczał za wyposażenie sprzętu, ewentualnie pobieranie innych opłat.
W mojej ocenie stawka gwarantowana minimalna powinna być traktowana jak kwota niepotrącalna, w tym znaczeniu, że obowiązek zapewnienia co najmniej 13 – złotowej stawki godzinowej należy rozumieć jako konieczność przekazania takiej kwoty za pracę Zleceniobiorcy do jego rąk własnych albo na rachunek bankowy. Odmienne zaś postanowienia umowne należy uznać za nieważne, co skutkuje tym, że pracownik może kwot tych dochodzić na drodze sądowej.
W szczególności wprowadzenie ryczałtu za korzystanie ze sprzętu pracodawcy w mojej ocenie nie może się ostać. Swoboda stron ulega w tym zakresie bowiem ograniczeniu, wskutek bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa. Stawkę minimalną należy bowiem traktować równorzędnie z minimalnym wynagrodzeniem za pracę, i w braku wskazania przez ustawodawcę wprost przypadków w których możliwe jest dokonanie potrąceń z przedmiotowej kwoty, potrąceń takich nie można dokonywać.
Na marginesie można jedynie wskazać, że powyższa ochrona jest dalej idąca niż ochrona wynagrodzenia za pracę z Kodeksu Pracy, który przewiduje przypadki, w których możliwe jest potrącenie wynagrodzenia za pracę.
Jednakże wpisuje się w ratio przepisów.
- Zrzeczenie się wynagrodzenia.
Ostatnim z możliwych rozwiązań, które choć niezgodne z przepisami prawa jest możliwe do zastosowania to zrzeczenie się przez uprawnionego części swojego wynagrodzenia. Przepisy prawa nie zabraniają bowiem by zrzec się wobec określonego podmiotu lub osoby swych roszczeń, z tym, że takie zrzeczenie winno się odbyć po uzyskaniu prawa do wynagrodzenia. Wykorzystując przewagę ekonomiczną zleceniodawcy zapewne mogliby takie zrzeczenie się uzyskać.
Jednakże i w/w jest możliwe do obalenia w sądzie, gdyż w mojej ocenie – Sąd winien w takim przypadku badać causę zrzeczenia i okoliczności z nim związane, jeśli zaś by brakowało okoliczności uzasadniających w sposób stały i powtarzający się owych zrzeczeń to takie działanie należałoby uznać za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami.
W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej w w/w zakresie, lub chciał zlecić poprowadzenie sprawy sądowej, w tym z zakresu odwołania od decyzji KRUS, ZUS, od umowy o pracę, w zakresie asysty przy czynnościach kontrolnych itp. zachęcam do kontaktu.
