1 października 2017 r. zmieniły się zasady przyznawania świadczeń emerytalnych. Zgodnie z nowymi przepisami osoby, które urodziły się po dniu 31 grudnia 1948 r., mają prawo do emerytury po osiągnięciu tzw. wieku powszechnego (wprowadzonego 01.01.1949 roku). Obecnie wynosi on 60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn.
Wysokość emerytury jest uzależniona w szczególności od posiadanego okresu zatrudnienia, podzielonego na okresy składkowy i nieskładkowy.. Okresy składkowe oznaczają zarówno te dni i miesiące, w których były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne, jak i te, w których osoba nie opłacała składek, ponieważ nie miała takiego obowiązku.
Za okresy składkowe uznaje się w szczególności:
- okres ubezpieczenia,
- okres pobierania zasiłku macierzyńskiego,
- okres działalności kombatanckiej,
- okres czynnej służby wojskowej,
- okres służby w Wojsku Polskim, Straży Granicznej, Służbie Więziennej, Służbie Celnej, Państwowej Straży Pożarnej lub Biurze Ochrony Rządu.
Za okresy nieskładkowe uznaje się w szczególności:
- okresy pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie przepisów kodeksu pracy,
- okresy pobierania zasiłków z ubezpieczenia społecznego: chorobowego lub opiekuńczego,
- okresy pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty okresy niewykonywania pracy, w granicach do 6 lat.
Ostatnia wymieniona kategoria obejmuje okresy, w których występowała konieczność opieki nad członkiem rodziny innym niż dziecko, ale zaliczanym do I grupy inwalidów lub uznanym za całkowicie niezdolnego do pracy oraz do samodzielnej egzystencji. Dotyczy to również opieki nad bliskim uznanym za osobę niepełnosprawną w stopniu znacznym, sprawowanej przez członka jego rodziny, który osiągnął wiek powyżej 16 lat. Jednak taka osoba uzyskuje prawo do emerytury tylko wtedy, gdy jej dochody w okresie sprawowania opieki nie osiągnęły przychodu przekraczającego miesięcznie połowę najniższego wynagrodzenia.
Emerytura pomostowa ZUS – komu przysługuje do niej prawo?
Prawo do emerytury można uzyskać wcześniej niż w powszechnym wieku emerytalnym, jeśli wykonywana praca zawodowa miała określony, specyficzny charakter, nadto, gdy spełnione zostały pozostałe warunki przewidziane ustawą. Kiedy możecie Państwo starać się o takie świadczenie? Zgodnie z przepisami emerytura pomostowa ZUS przysługuje osobom, które pracowały w określonych warunkach bądź wykonywały pracę o szczególnym charakterze. Katalog takich prac sformułowany na potrzeby ustawy o emeryturach pomostowych znajduje się w załącznikach nr 1 i 2 do tej ustawy. Za pracę w warunkach szczególnych uważa się pracę na stanowiskach o znacznej szkodliwości dla zdrowia, a także o znacznym stopniu uciążliwości. Mogą być to również stanowiska, na których jest wymagana wysoka sprawność psychofizyczna. Wśród zawodów określanych jako praca w szczególnych warunkach znajdują się m.in. górnicy, ratownicy ratownictwa chemicznego, kominiarze, a także anestezjolodzy.
Emerytura pomostowa ZUS może zostać przyznana osobom wykonującym pracę w szczególnych warunkach, po spełnieniu przez nie określonych wymogów. Tj. prawo do emerytury pomostowej powstaje, gdy Ubezpieczony, co do zasady:
- urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;
- ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;
- osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;
- ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;
- przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;
- po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;
- nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.
Jak również:
Prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:
- po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych;
- spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;
- w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.
Nadto, ustawa zawiera również przepisy szczególne dotyczące niektórych rodzajów prac.
ZUS – świadczenie przedemerytalne
Osoby, które zbliżają się do końca wieku produkcyjnego, mogą przed osiągnieciem tzw. wieku powszechnego starać się o wcześniejsze świadczenie ZUS. Świadczenie przedemerytalne, bo taka nosi nazwę, jest przyznawane tylko tym osobom, które spełniły dwa rodzaje warunków. Są to warunki wspólne oraz indywidualne. Te drugie wynikają między innymi z wieku wnioskodawcy, jego stażu pracy oraz powodów jej zaprzestania i rozwiązania stosunku pracy.
O świadczenie przedemerytalne ZUS mogą się ubiegać osoby, które:
- spełniają indywidualne warunki,
- są zarejestrowane jako osoby bezrobotne,
- pobierały zasiłek dla bezrobotnych przez okres minimum 180 dni i złożyły wniosek o świadczenie przedemerytalne ZUS o czasie 30 dni od upływu tego terminu.
Wśród warunków indywidualnych są te dotyczące osiągnięcia wieku minimum 56 lat w przypadku kobiet oraz minimum 61 lat w przypadku mężczyzn.
