Wyrokiem z dnia 18.09.2019 r. Sąd Okręgowy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił na korzyść mojego klienta decyzję ZUS przyznając mu prawo do emerytury pomostowej. W niniejszym poście pozwolę sobie omówić przesłanki prawa do emerytury pomostowej na podstawie dwóch odrębnych przepisów ustawy o emeryturach pomostowych…..
WCZEŚNIEJSZE EMERYTURY Z TYTUŁU PRACY W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCH
Przede wszystkim należy wskazać na istnienie dwóch odmiennych emerytur wcześniejszych:
- Emerytury przysługującej na podstawie ustawy o emeryturach pomostowych,
- Emerytury z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub pracy o szczególnym charakterze.
W przypadku emerytur pomostowych należy bowiem należy wykonywać jedną z prac określonych w załączniku nr 1 i 2 do przedmiotowej ustawy, które to prace są definiowane węziej niż praca w warunkach szczególnych lub o szczególnych charakterze przewidziana w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
PRAWO DO EMERYTURY POMOSTOWEJ
W niniejszym poście skupimy się na prawie do emerytury pomostowej.
Z punktu widzenia emeryta ustawa określa dwie istotne kwestie prawo do emerytur pomostowej oraz prawo do rekompensaty do emerytury, która zwiększa wysokość świadczenia emerytalnego.
BRANŻE SZCZEGÓLNE W MYŚL USTAWY
Ustawa zawiera również szereg przepisów szczególnych dla poszczególnych branż i zawodów tj.:
- Praca na statkach powietrznych
- Praca w morskich portach handlowych
- Praca w hutnictwie
- Maszyniści pojazdów trakcyjnych
- Ratownictwo górskie
- Prace górnicze
- Służby mundurowe
PODSTAWY PRAWNE PRZYZNANIA EMERYTURY POMOSTOWEJ
Dwie ,,główne” podstawy przyznania prawa do emerytury pomostowej zawierają następujące przepisy:
EMERYTURA POMOSTOWA W ZWIĄZKU Z ART. 4 USTAWY
Art. 4 [Warunki nabycia prawa do emerytury] Prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12 przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:
1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;
2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;
3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;
4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych wart. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;
5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;
6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3,
7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.
Pozwoliłem sobie podkreślić dwa w/w przepisy, gdyż one stanowią najczęściej oś sporu z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych przed Sądem Pracy i Ubezpieczeń Społecznych po wniesieniu odwołania od decyzji o odmowie prawa do emerytury pomostowej.
Warto również wskazać na pkt 7), gdyż jest to element konieczny by uzyskać prawo do emerytury pomostowej, z tym, że jak wskazuje to orzecznictwo Sądu Najwyższego warunek ten może zostać spełniony również po wydaniu decyzji przez ZUS, w przypadku rozwiązania umowy o pracę już po wniesieniu odwołania Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych orzekając fakt ten uwzględni.
Odnosząc się do pkt 5 i 6 powyżej, po pierwsze należy wskazać, że pkt 5 w.w przepisu odnosi się nie tylko do prac przewidzianych w załączniku nr 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych ale też do innych okresów pracy w warunkach szczególnych – definicja tych prac jest więc szersza niż praca w warunkach szczególnych strice określona w ustawie o emeryturach pomostowych.
Jednakże po dniu 31 grudnia 2008 r. ubezpieczony musi wykonywać pracę w załącznikach nr 1 i 2 ustawy o emeryturach pomostowych przewidzianą w innym wypadku bowiem uprawnienie do emerytury nie powstaje.
W niektórych orzeczeniach Sąd Najwyższy przyjmował, iż wystarczy nawet jeden miesiąc (zalecałbym jednakże taką pracę ok. 2 – 3 miesiące faktycznie świadczyć) pracy w warunkach przewidzianych w załączniku nr 1 i 2 do ustawy by warunek wykonywania pracy po 31 grudnia 2008 r. został spełniony.
Warto wskazać na wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku – III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 4 grudnia 2018 r. III AUa 695/18 którego tezę w pełni podzielam wobec tego, iż jest zgodna z literalną treścią przepisów:
,,Uwzględnienie do okresu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia na stanowiskach wymienionych w art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 664) nie zależy od tego, przez jaki okres po dniu 31 grudnia 2008 r. praca była wykonywana, lecz od tego, jakie były okoliczności i warunki jej wykonywania. Stawianie przez organ rentowy dodatkowych wymogów koniecznych do uzyskania prawa do emerytury pomostowej, nieprzewidzianych w ustawie, tj. wykonywanie takiej pracy po tej dacie przez okres co najmniej jednego miesiąca, jest nieuprawnione i świadczy o stosowaniu przez organ rentowy zawężającej wykładni prawa.”
Ubezpieczony ów okres pracy może dopracować w dowolnym czasie, ustawa nie zakreśla bowiem terminu do którego owa praca miałaby zostać podjęta.
EMERYTURA POMOSTOWA W ZWIĄZKU Z ART. 49 I ART. 4 USTAWY
Drugą postawą prawną stanowi poniższy artykuł:
Art. 49 [Prawo do emerytury pomostowej, rozwinięcie] Prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:
1) po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;
2) spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1 do 5 i 7 i art. 5 – 12;
3) w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.
Ważne przy tym w tym przypadku jest to, że ,,odpada” wymóg pracy w warunkach przewidzianych w załączniku nr 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, jednakże by uzyskać prawo do emerytury do dnia 31 grudnia 2008 r. należało pracować przy pracach określonych w w/w załącznikach, nie zaś w innych przepisach przewidujących pracę w warunkach szczególnych.
W przypadku, gdybyś chciał zapoznać się z innymi moimi postami dotyczącymi prawa do emerytury pomostowej, które w znacznej części powstają na podstawie spraw sądowych w które prowadzę w zakresie prawa do emerytury pomostowej, zachęcam do wejścia na stronę bloga prawopracyporady.pl do poniższej zakładki:
https://prawopracyporady.pl/category/emerytura-pomostowa/
Jeśli chciałbyś uzyskać poradę prawną, lub też zlecić poprowadzenie sprawy sądowej, reprezentowanie Ciebie w postępowaniu przed organami administracji, w w/w zakresie, lub w szczególności w sprawie przeciwko: ZUS, KRUS, lub Twojej jako pracownika, pracodawcy, w zakresie między innymi:
- odwołania od decyzji ZUS, w sprawie: prawa do emerytury w tym prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, o rentę z tytułu niezdolności do pracy, rentę rodzinną, rentę szkoleniową, podleganie ubezpieczeniu społecznemu, niepodleganie ubezpieczeniu społecznemu, jako pracownik, zleceniobiorca, przedsiębiorca itd., w sprawie kwalifikacji umów o dzieło, o umorzenie należności ZUS, świadczenia przedemerytalne, uzyskanie prawa do układu ratalnego, o zasiłek macierzyński, zasiłek chorobowy, inne świadczenia z ZUS, Odwołania od decyzji KRUS, itp.
- w sprawie z zakresu prawa pracy: z odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, odwołania od rozwiązania umowy o pracę, o wynagrodzenie za pracę, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, zapłatę odprawy, zapłatę ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, sprostowanie świadectwa pracy, itp.
