Prawo do nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych ma istotne znaczenie dla nauczycieli, którzy kończą zatrudnienie. Przy tym w ocenie autora posta stanowisko zajmowane w zakresie przesłanek przyznania świadczeń dość często jest zbyt restrykcyjne. Jak więc przedmiotowe się przedstawia?
Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Krakowie – III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 15 maja 2014 r. III AUa 1962/13 ,,Przy czym jeśli nauczyciel pozostaje w stosunku pracy zawartym z jednostką wymienioną w art. 2 pkt 1 ustawy i jednocześnie w stosunku pracy zawartym z innym podmiotem (np. wymienionym w art. 1 Karty Nauczyciela), może nabyć prawo do świadczenia kompensacyjnego, jeżeli stosunek pracy z jednostką niewymienioną w art. 2 pkt 1 ustawy rozwiązał najpóźniej w dniu rozwiązania stosunku pracy z jednostką, o której mowa w tym przepisie. Tak więc prawo do tego świadczenia nabywa nauczyciel, który po rozwiązaniu, lub wygaśnięciu stosunku pracy w charakterze nauczyciela z jednostką wymienioną w art. 2 pkt 1 ustawy, a przed przejściem na świadczenie kompensacyjne nie wykonywał żadnej innej pracy ani działalności.“.
Odmienne stanowisko zajął Sąd Okręgowy – Sąd Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach
X Wydział Ubezpieczeń Społecznych w wyroku z dnia 3.03.2014 r.Sygn. akt X U 3728/13, który wskazał, że: ,,Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2009r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych(DU 2009.97.800 ze zm.) świadczenie przysługuje nauczycielom, którzy spełnili łącznie następujące warunki: 1) osiągnęli wiek , o którym mowa w ust. 3; 2) mają okres składkowy i nieskładkowy w rozumieniu ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zwanej dalej „ustawą o emeryturach i rentach z FUS” wynoszący 30 lat, w tym 20 lat wykonywania pracy w jednostkach, o których mowa w art. 2 pkt 1, w wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć; 3) rozwiązali stosunek pracy 2. Nauczycielom, spełniającym warunki określone w ust. 1 pkt 1 i 2 świadczenie przysługuje również w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub wygaśnięcia stosunku pracy w okolicznościach określonych wart. 20 ust. 1, 5c i 7 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r.– Karta Nauczyciela; 3.Nauczyciel ma prawo do świadczenia, jeżeli ukończył: 55 lat w latach 2009-2014.”
Przepis ten nie nakłada warunku w postaci zakazu prowadzenia pozarolniczej działalności.
Jedynie w art. 9 ustawa stanowi, że prawo do świadczenia ulega zawieszeniu lub świadczenie to ulega zmniejszeniu na zasadach określonych w art. 103, ust. 3 i art. 104-106 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (na wniosek uprawnionego lub z powodu osiągania przychodu).”
Jak wynika z ugruntowanego poglądu doktryny warunkiem przyznania świadczenia kompensacyjnego jest również pozostawanie przez wnioskodawcę w stosunku pracy na stanowisku nauczyciela w ww. jednostkach oświaty ostatnio przed zgłoszeniem wniosku o to świadczenie. Artykuł 4 o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, który przewiduje warunki wymagane do przyznania świadczenia kompensacyjnego, nie formułuje wprawdzie takiego wymogu wprost, ale przepis ten posługuje się sformułowaniem “świadczenie przysługuje nauczycielom”, co wyklucza możliwość nabycia prawa do tego świadczenia przez osoby, które po ustaniu stosunku pracy nauczycielskiej, a jeszcze przed zgłoszeniem wniosku, podjęły inne zatrudnienie lub działalność zarobkową.( Służba Pracownicza 2011/3/1-7 D. Noszczak) W tym stanie rzeczy, skoro ubezpieczona kontynuowała działalność po ustaniu stosunku pracy jeszcze przez miesiąc przed złożeniem wniosku , a nie ją podjęła, tj.: rozpoczęła jej wykonywanie , to nie mamy do czynienia z sytuacją wykluczającą możliwość nabycia prawa do świadczenia przez osoby, które po ustaniu stosunku pracy nauczycielskiej, a jeszcze przed zgłoszeniem wniosku, podjęły inne zatrudnienie lub działalność zarobkową. (tak też Sąd Okręgowy w Gdańsku w wyroku z Dnia 19 czerwca 2013 r. Sygn. akt VIII U 227/13 ).
Jeszcze bardziej stanowcze stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z 24 marca 2009r. (I UK 269/08) przyjmując, że warunkiem nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 88 KN jest rozwiązanie stosunku pracy nauczycielskiej i spełnianie w dniu rozwiązania stosunku pracy warunków dotyczących stażu pracy, natomiast obojętne jest to, czy następnie ubezpieczony (nauczyciel) pozostawał bez pracy, czy podjął pracę (i w jakim charakterze) oraz jaki był jego status pracowniczy w dniu złożenia wniosku o emeryturę nauczycielską. (podkr. – SA).”
W przypadku więc, gdy posiadasz problem w w/w zakresie lub wątpliwość prawną zachęcam do kontaktu.
