Niesamowicie ciekawe orzeczenie – w mojej ocenie najważniejsze orzeczenie w 2015 r. Izby Pracy SN) wydał Sąd Najwyższy dnia 5 listopada 2015 r. SN wyprzedził mnie, gdyż moim zamiarem było napisanie artykułu naukowego tyczącego się przedmiotowego zagadnienia, tym nie mniej istnieje wszak możliwość napisania glosy do wyroku:)
Orzeczenie będzie miało ogromne znaczenia zarówno dla pracowników jak i dla pracodawców ale tych objętych tzw. porozumieniami zbiorowymi innymi niż zakładowe i ponadzakładowe układy zbiorowe pracy.
W przedmiotowym orzeczeniu SN wypowiedział się co prawda na temat porozumienia kończącego zakładowy spór zbiorowy jednakże argumenty przedstawione w orzeczeniu w mojej ocenie mogą być stosowane również do innych porozumień zbiorowych w tym popularnych tzw. paktów socjalnych. Jeżeli bowiem przyjmuje się, że wypowiedzeniu może ulec porozumienie explicite przewidziane w ustawie jej przepisami to tym bardziej wypowiedzeniu mogą ulec wprost nie określone w ustawie pakty socjalne.
Dość istotnym argumentem za wymienionym jest to, że układy zbiorowe są wypowiadalne powstaje więc wątpliwość odnośnie tego dlaczego zuzpy miałyby dawać mniejszą ochronę niż porozumienia nie zdefiniowane wprost w ustawie.
SN zostawił przy tym pewien ,,zawór bezpieczeństwa”, gdyż uznał, że wypowiedzenie porozumienia kończącego spór zbiorowy musi być uzasadnione usprawiedliwione obiektywnymi przyczynami,. Sn wskazał bowiem, że wypowiedzenie porozumienia jest możliwe z ,, przyczyn obiektywnie usprawiedliwionych w razie nieuzyskania konstruktywnego stanowiska związków zawodowych w zakresie innych sposobów uzdrowienia sytuacji finansowej dla zapobieżenia potencjalnej upadłości pracodawcy i utrzymania dotychczasowego stanu zatrudnienia.” De facto więc przyczyną taką może być zła sytuacja finansowa pracodawcy, grożąca mu upadłością i spadkiem stanu zatrudnienia, gdy brak jest ,,konstruktywnego stanowiska związków zawodowych w zakresie innych sposób uzdrowienia sytuacji finansowej” (co jak się wydaje w uproszczeniu znaczy – gdy związki zawodowe nie chcą dogadać się w zakresie jakichś oszczędności kosztem pracowników, czyli np. nie chcą zawrzeć porozumienia z art. 9(1) par. 1 KP.
Orzeczenie będzie dawało przyczynek do wypowiadania innych porozumień i jeśli taka linia orzecznicza się utrzyma powstanie problem wykładni pojęcia uzasadnionych obiektywnych przyczyn wypowiedzenia. W teorii przedmiotowe wydaje się proste, w praktyce zaś może być naginane do doraźnych potrzeb.
Dla pracowników znaczy tyle, że porozumienie przez nich zawarte może być wypowiedziane, gdy sytuacja finansowa pracodawcy ulegnie znacznemu pogorszeniu. Dla pracodawcy, że czasami w braku współdziałania związków zawodowych, gdy jego sytuacja finansowa będzie krytyczne będzie mógł uwolnić się od obowiązków z porozumienia zbiorowego.
Orzeczenie jednak nie odpowiada – co z zobowiązaniami o charakterze terminowym jak i tymi, które powodują stałe skutki na przyszłość (np. zobowiązanie do indeksacji wynagrodzeń co roku o wskaźnik inflacji). W mojej ocenie, wstępnie należy wskazać, że zobowiązania terminowe nie będą mogły być wypowiedziane, druga zaś kategoria zobowiązań pracodawcy już tak.
W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej w powyższym zakresie lub poprowadzenia sprawy sądowej zachęcam do kontaktu osobistego lub mailowego.
