Wypadki przy pracy mogą się zdarzać, sprzyja temu niewątpliwie stan nietrzeźwości, jednakże jak przedmiotowe ma wpływ na zakwalifikowanie danego zdarzenia jako wypadek przy pracy w myśl ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych i świadczenia z tym związane?
Jak wskazuje art. 21 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (dalej: ustawa wypadkowa):
- Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, gdy wyłączną przyczyną wypadków, o których mowa w art. 3, było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.
- Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują również ubezpieczonemu, który, będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.
- Jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że ubezpieczony znajdował się w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, płatnik składek kieruje ubezpieczonego na badanie niezbędne do ustalenia zawartości alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych w organizmie. Ubezpieczony jest obowiązany poddać się temu badaniu. Odmowa poddania się badaniu lub inne zachowanie uniemożliwiające jego przeprowadzenie powoduje pozbawienie prawa do świadczeń, chyba że ubezpieczony udowodni, że miały miejsce przyczyny, które uniemożliwiły poddanie się temu badaniu.
Należy przy tym rozróżnić dwa odmienne stany faktyczne tj. czy pracownik wypadek przeżył, czy też niestety zmarł w wyniku wypadku.
W pierwszym przypadku, początkowo Sąd Najwyższy przyjmował, że spożywanie alkoholu zrywa związek z pracą, gdyż taki pracownik nie jest w gotowości do świadczenia pracy nawet jeśli pracę taką świadczył.
,,Picie alkoholu w zakładzie pracy w czasie przeznaczonym na wykonywanie
obowiązków pracowniczych powoduje zerwanie związku wypadku z pracą. Nawet
wówczas, gdyby nietrzeźwy pracownik pracę faktycznie świadczył.” (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 1998 r. , II UKN 355/98).
Obecnie jednak za dominującą należy uznać inną linię orzeczniczą zgodnie z którą
,,To okoliczności konkretnej sprawy decydują o tym, czy spożywanie alkoholu w czasie i miejscu świadczenia pracy lub w drodze z pracy do domu prowadzi do zerwania normatywnego związku z pracą lub z odbywaniem drogi z pracy do domu.” (vide Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2014 r. I UK 390/130).
Konkludując należy wskazać, że:
Stan nietrzeźwości, który nie przyczynia się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku nie stanowi prawnej przeszkody do ustalenia wypadku przy pracy. Zerwanie związku z pracą może powodować dopiero stan nietrzeźwości o większym stopniu niż ten, który decyduje o przyczynieniu się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.
Przykładowo:
- Pracownik wraz z drugim pracownikiem spożywali alkohol. Następnie doszło do wypadku drogowego z winy kierowcy. W takim wypadku pasażer pomimo, że był pod wpływem alkoholu nie zrywa tym więzi z pracą i zdarzenie takie może być uznane za wypadek.
- Pracownik pracując na budowie pozostawał w stanie nietrzeźwości. Następnie na jego głowę spadła cegła. W przedmiotowym przypadku również stan nietrzeźwości nie wpłynął na zaistnienie wypadku przy pracy.
- Pracownik obsługiwał maszynę przemysłową, która uległa awarii jednocześnie element maszyny uderzył w głowę pracownika. Pracownik pozostawał pod wpływem alkoholu, jednakże nie miało to wpływu na wystąpienie awarii. W tym przypadku również możemy mówić o wypadku przy pracy.
Stopień nietrzeźwości może w różnym stopniu wpływać na przyczynienie się do wypadku. Większa nietrzeźwość z reguły zwiększy przyczynienie pracownika do wypadku.
W drugim zaś przypadku należy wskazać, że ustawa wypadkowa nie przewiduje się możliwości utraty prawa do świadczeń przez rodzinę pracownika zmarłego w wyniku wypadku przy pracy.
Członkowie rodziny ubezpieczonego mają prawo się o nie ubiegać zawsze wtedy, kiedy zespół powypadkowy ustali, że zdarzenie spełnia przesłanki definicji wypadku, czyli jest wypadkiem przy pracy. Nie ma tu znaczenia, czy zmarły ubezpieczony, pozostając pod wpływem alkoholu lub narkotyków, w znacznym stopniu przyczynił się do wypadku.
Tak, też wskazuje Sąd Najwyższy:
,,W razie śmierci pracownika wskutek zdarzenia wypadkowego świadczenia wypadkowe zawsze przysługują uprawnionym członkom jego rodziny, bez względu na potencjalny stopień przyczynienia się zmarłego w stanie nietrzeźwym do spowodowania wypadku.”(vide m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011 r. I UK 418/10).
Jeśli chciałbyś uzyskać poradę prawną, lub też zlecić poprowadzenie sprawy sądowej, reprezentowanie Ciebie w postępowaniu przed organami administracji, w w/w zakresie, lub w szczególności w sprawie przeciwko: ZUS, KRUS, lub Twojej jako pracownika, pracodawcy, w zakresie między innymi:
- Odwołania od decyzji ZUS, w sprawie: prawa do emerytury w tym prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, o rentę z tytułu niezdolności do pracy, rentę rodzinną, rentę szkoleniową, podleganie ubezpieczeniu społecznemu, niepodleganie ubezpieczeniu społecznemu, jako pracownik, zleceniobiorca, przedsiębiorca itd., w sprawie kwalifikacji umów o dzieło, o umorzenie należności ZUS, świadczenia przedemerytalne, uzyskanie prawa do układu ratalnego, o zasiłek macierzyński, zasiłek chorobowy, inne świadczenia z ZUS, Odwołania od decyzji KRUS, itp.
- w sprawie z zakresu prawa pracy: z odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, odwołania od rozwiązania umowy o pracę, o wynagrodzenie za pracę, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, zapłatę odprawy, zapłatę ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, sprostowanie świadectwa pracy, itp.
zachęcam do kontaktu, jak również zachęcam do zapoznania się z ofertą mojej Kancelarii w zakresie prowadzenia spraw: rodzinnych, spadkowych, z zakresu prawa rzeczowego.
