Wyrokami z dnia 9.11.2021 r. (sygn. akt: VI U 1406/21) oraz z dnia 23.11.2021 r. (sygn.. akt: VI U 1473/21) Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w związku z wniesionym odwołaniem od decyzji ZUS zmienił na korzyść moich klientów zaskarżone decyzje w przedmiocie prawa do rekompensaty. Jednym z zagadnień prawnych, którymi zajmowały się Sądy w w/w sprawach była kwestia zaliczenia okresu służby wojskowej do okresu pracy w warunkach szczególnych, o czym w niniejszym poście….
Podstawa prawna.
Zgodnie z art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych:
- Rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.
- Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Rekompensata ma stanowić odszkodowania za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub pracy o szczególnym charakterze przez osoby, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej (z powodu niespełnienia warunków ustawowych do nabycia tego prawa).
Przesłanki prawa do rekompensaty.
Przesłankami uprawniającymi do rekompensaty są:
1) utrata przez ubezpieczonego możliwości przejścia na emeryturę “wcześniejszą” w związku z wygaśnięciem po dniu 31.12.2008 r. – w stosunku do ubezpieczonych urodzonych po dniu 31.12.1948 r., a przed dniem 1.1.1969 r. – podstawy prawnej do przedmiotowego
2) niespełnienie przez ubezpieczonego warunków uprawniających go do emerytury pomostowej na zasadach wynikających z przepisów ustawy o emeryturach pomostowych
3) posiadanie przez ubezpieczonego co najmniej 15-letniego okresem pracy w szczególnych warunkach lub pracy w szczególnym charakterze
4) nieuzyskanie przez ubezpieczonego prawa do emerytury według zasad przewidzianych w w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Najczęstsza kwestia sporna w toku odwołań od decyzji ZUS.
Z praktycznego punktu widzenia najczęściej sporną kwestią przy ustalaniu prawa do rekompensaty dotyczy kwestii posiadania przez Ubezpieczonego owego 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.
ZUS wydaje decyzje odmowne w szczególności kwestionując to, iż dany rodzaj pracy nie może być uznany za pracę w warunkach szczególnych. Wymienione wynika między innymi z błędów w dokumentacji, podawania niewłaściwych podstaw prawnych, jak również z błędnego lub mylnego oznaczania nazwy stanowisk pracy.
Podkreślenia wymaga, że w toku postępowania z odwołania od decyzji ZUS o prawo do rekompensaty to na Ubezpieczonym spoczywa ciężar dowodu wykazania, że pracował w danym okresie w warunkach szczególnych, oraz, że posiada ów 15 letni staż pracy w warunkach szczególnych.
W braku wykazania przedmiotowego, Sąd przyjmuje stanowisko ZUS i oddala odwołanie.
Jak sytuacja się przedstawia w zakresie zaliczenia okresu służby wojskowej do pracy w warunkach szczególnych?
Należy wskazać, że stanowisko ZUS w tym zakresie jest dość jednolite i sprzeciwia się on dokonywaniu zaliczeń owego okresu do okresu pracy w warunkach szczególnych.
Możliwe jest również, że ZUS zarówno kwestionuje dany okres pracy (albo okresy pracy) jak i możliwość zaliczenia okresu zasadniczej służby wojskowej do stażu pracy.
W przytoczonych wyrokach z dnia 9.11.2021 r. (sygn. akt: VI U 1406/21) oraz z dnia 23.11.2021 r. (sygn.. akt: VI U 1473/21) Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (w różnym składzie sędziowskim) przychylił się do stanowiska, iż okres zasadniczej służby wojskowej może być zaliczony do okresu pracy w warunkach szczególnych.
Stanowisko takie znalazło potwierdzenie również w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 02.07.2015 r. III UZP 4/15 w której Sąd wskazał, że:
„Możliwe są przypadki, gdy ubezpieczonemu, który był zatrudniony w szczególnych warunkach (pozostawał w stosunku pracy i wykonywał pracę w szczególnych warunkach) a następnie został powołany do zasadniczej (okresowej) służby wojskowej, czas tej służby należy zaliczyć (traktować jako) do okresu pracy w szczególnych warunkach, mimo że po zakończeniu służby wojskowej podjął w innym zakładzie (u innego pracodawcy) pracę niekwalifikowaną jako wykonywaną w szczególnych warunkach.”
Stanowisko to koreluje z uprzednią uchwałą SN z dnia 16.10.2013 r. II UZP 6/13:
„Okres zasadniczej służby wojskowej odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.), jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia.”
Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 16.10.2014 r. wskazał natomiast, że
„Do zaliczenia okresu służby wojskowej jako okresu pracy w warunkach szczególnych, niezbędne jest powrócenie przez pracownika do pracy, która będzie pracą wykonywaną w warunkach szczególnych. Zatem – warunkiem koniecznym do zaliczenia okresu służby wojskowej do stażu pracy w warunkach szczególnych jest to, aby okres służby pozostawał przerwą w okresie, w którym pracownik wykonywał pracę w warunkach szczególnych, a więc powinien wykonywać pracę w warunkach szczególnych bezpośrednio przed powołaniem do służby wojskowej oraz bezpośrednio po jej zakończeniu.”
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 08.04.2014 r. o sygnaturze II UK 424/13 wskazał, że
„Jeżeli zostały spełnione przez pracownika warunki powrotu do poprzedniego zatrudnienia zostaje zachowana tzw. ciągłość pracy, a okres zasadniczej służby wojskowej jest okresem zatrudnienia na takich samych warunkach, jak przed powołaniem do tej służby.”
INNE POSTY DOTYCZĄCE PRAWA DO WCZEŚNIEJSZEJ EMERYTURY ORAZ PRAWA DO REKOMPENSATY
Jeżeli interesuje Cię tematyka emerytury pomostowych/wcześniejszej emerytury lub prawa do rekompensaty zachęcam również do zapoznania się z innymi moimi postami w przedmiotowym zakresie:
https://prawopracyporady.pl/category/emerytura-pomostowa/
https://prawopracyporady.pl/category/emerytura-z-tytulu-pracy-w-warunkach-szczegolnych/
KONTAKT Z KANCELARIĄ – PORADY PRAWNE, PROWADZENIE SPRAW SĄDOWYCH I PRZED ORGANAMI ADMINISTRACJI
Jeśli chciałbyś uzyskać poradę prawną, lub też zlecić poprowadzenie sprawy sądowej, reprezentowanie Ciebie w postępowaniu przed organami administracji, w w/w zakresie, lub w szczególności w sprawie przeciwko: ZUS, KRUS, lub Twojej jako pracownika, pracodawcy, w zakresie między innymi:
- odwołania od decyzji ZUS, w sprawie: prawa do emerytury w tym prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, o rentę z tytułu niezdolności do pracy, rentę rodzinną, rentę szkoleniową, podleganie ubezpieczeniu społecznemu, niepodleganie ubezpieczeniu społecznemu, jako pracownik, zleceniobiorca, przedsiębiorca itd., w sprawie kwalifikacji umów o dzieło, o umorzenie należności ZUS, świadczenia przedemerytalne, uzyskanie prawa do układu ratalnego, o zasiłek macierzyński, zasiłek chorobowy, inne świadczenia z ZUS, Odwołania od decyzji KRUS, itp.
- w sprawie z zakresu prawa pracy: z odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, odwołania od rozwiązania umowy o pracę, o wynagrodzenie za pracę, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, zapłatę odprawy, zapłatę ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, sprostowanie świadectwa pracy, itp.
zachęcam do kontaktu, jak również zachęcam do zapoznania się z ofertą mojej Kancelarii w zakresie prowadzenia spraw: rodzinnych, spadkowych, z zakresu dochodzenia roszczeń (windykacji).
