Renta z tytułu niezdolności do pracy, jak również jej ,,pochodna” w postaci renty rodzinnej stanowi świadczenie kompensujące, co do zasady niemożność wykonywania pracy. Otrzymanie jej uzależnione jest od spełnienia kilku przesłanek, w tym od przesłanki w postaci powstania niezdolności do pracy w okresie ubezpieczenia (ogólnie mówiąc) lub w ciągu 18 miesięcy od zakończenia tego okresu. Co w przypadku, gdy niezdolność do pracy powstała już w dzieciństwie?
Zgodnie z art. 57 ustawy o emerytalnej:
- Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:
1) jest niezdolny do pracy;
2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;
3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2 , pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1 – 3, 5 lit. a, pkt 6 i 12 (co do zasady okresach ubezpieczenia – przypis autora), albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.
- Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.
Zgodnie z literalną treścią przepisu, jeżeli niezdolność powstała już w dzieciństwie to osobie takiej renta nie powinna przysługiwać, gdyż niezdolność nie powstała w okresie podlegania pod ubezpieczenie (a także innych okresach wskazanych w przepisie np. okresy przebywania duchownych na misjach oraz okresy prowadzenia przez duchownych działalności duszpasterskiej wśród Polonii, przypadające po dniu 14 listopada 1991 r., do dnia wejścia w życie ustawy itd.).
Jednakże powyższa interpretacja choć przyjmowana przez ZUS jest błędna. Niezdolność do pracy jako kategoria obiektywna i zależna od zewnętrznych okoliczności może ulec zmianie.
Innymi słowy nawet osoba, która jest niezdolna do pracy od dziecka może pod pewnymi warunkami uzyskać prawo do świadczenia. Warto więc odwoływać się w niektórych przypadkach od decyzji ZUS i walczyć o swoje prawa w sądzie.
W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej w w/w lub innym zakresie, albo pomocy w sprawie sądowej w tym z odwołania od decyzji ZUS/KRUS zachęcam do kontaktu.
