Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019 r. Sygn. akt P 20/16 kobiety z rocznika 53 (w pewnym skrócie) mają prawo do przeliczenia emerytury jeśli uprzednio emerytura ich uległa obniżeniu w związku z pobieraniem tzw. wcześniejszej emerytury. Jednakże ZUS jak się wydaje postępuje odmiennie wydając często decyzje odmowne. Czy Sądy Ubezpieczeń Społecznych wydają korzystne wyroki w sprawach?
Nie poczuwam się do generalizowania w przedmiotowym zakresie, w szczególności wobec faktu, że sytuacja osób z rocznika 53 jest również zróżnicowana, w szczególności wobec daty wydania decyzji emerytalnej – przynajmniej zgodnie z interpretacją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, pozwolę sobie przytoczyć orzeczenia jak poniżej.
W mojej ocenie organy państwa w tym Zakład Ubezpieczeń Społecznych powinien stosować wszystkie możliwe środki prawne, oraz takie interpretacje przepisów by interes kobiet z rocznika 53 został zaspokojony i nastąpiło przeliczenie przyznanej emerytury.
ORZECZENIA SĄDÓW UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH ZMIENIAJĄCE DECYZJE ZUS
Wyrokiem z dnia 12 września 2019 r. Sąd Okręgowy w Łomży III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, sygn. akt III U 321/19 zmienił decyzję ZUS oraz:
,, stala prawo T. C. do przeliczenia emerytury przyznanej decyzją z (…)roku znak (…) i wypłaty emerytury bez pomniejszania jej wysokości o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur przyznanych przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, poczynając od (…) roku.”
Jak uzasadnił Sąd orzekający w sprawie:
,,W ocenie Sąd Okręgowego zastosowanie niekonstytucyjnej regulacji należy zakwalifikować jako błąd organu rentowego. Pojęcie „błąd organu rentowego” obejmuje bowiem nie tylko sytuacje, w których organ rentowy miał podstawy do prawidłowego przyznania świadczenia, lecz z przyczyn leżących po jego stronie tego nie uczynił. Błąd organu rentowego to wszelkie zaniedbania tego organu ale też każda obiektywna wadliwość decyzji, niezależnie od tego czy jest ona skutkiem zaniedbania, pomyłki, celowego działania organu rentowego, czy też rezultatem niewłaściwych działań pracodawców albo wadliwej legislacji i niejednoznaczności stanowionych przepisów. Obiektywna wadliwość decyzji może być zatem również niezawiniona przez organ rentowy. Decyzja z (…) r. została wydana z naruszeniem prawa co prowadzi do wniosku, że była obiektywnie wadliwa (teoria tzw. obiektywnej błędności decyzji) choć nie była skutkiem zaniedbania organu rentowego- patrz wyrok SN z 04.10.2018 r. III UK 153/17.”
Dnia 10 września 2019r. Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych sygn. akt IV U 219/19 zmieniając decyzję ZUS na korzyść ubezpieczonego wskazał, iż:
Odnosząc się do kwestii zasadności skargi o wznowienie postępowania stwierdzić należało, że zawarte w niej wnioski zasługiwały na uwzględnienie. W stanowiącym podstawę skargi wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019r. Trybunał stwierdził, że art.25 ust.1b ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017r. w zakresie, w jakim dotyczy urodzonych w (…)r. kobiet, które przed 1 stycznia 2013r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art.46 tej ustawy, jest niezgodny z art.2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Przedstawione wyżej ustalenia pokazują, że obliczając wysokość emerytury przyznanej ubezpieczonej od 15 kwietnia 2013r. ,tj. od chwili osiągnięcia przez ubezpieczoną powszechnego wieku emerytalnego organ rentowy zastosował w/w – uznany za niezgodny z Konstytucją przepis art.25 ust.1b ustawy emerytalnej odliczając od podstawy emerytury sumę kwot pobranych przez ubezpieczoną tytułem wcześniejszej emerytury, co skutkowało ustaleniem wysokości emerytury ubezpieczonej w niższej kwocie.
W ocenie Sądu zastosowanie do ubezpieczonej niezgodnego z ustawą zasadniczą przepisu ustawy stanowiącego podstawę wydania wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach z 15 maja 2014r. w sprawie IV U (…)/13, a uprzednio decyzji organu rentowego z 7 sierpnia 2013r. uzasadnia wniosek ubezpieczonej o zmianę powyższego wyroku i decyzji organu rentowego, poprzez ustalenie, wysokości emerytury ubezpieczonej na dzień 15 kwietnia 2013r. z pominięciem owego niekonstytucyjnego uregulowania. Podkreślić przy tym należy, że choć wyrok Trybunału Konstytucyjnego został ogłoszony w dniu 21 marca 2019r., to zakwestionowany przepis był – w zakresie ustalonym przez Trybunał – niezgodny z Konstytucją od daty jego ustanowienia, a skarga ubezpieczonej o wznowienie postępowania zmierza do wyeliminowania z obrotu prawnego orzeczenia, które zapadało na podstawie niekonstytucyjnego przepisu.
Nadto, jak wskazał Sąd Okręgowy w Łomży w wyroku zmieniającym decyzję ZUS:
Wymieniony powyżej art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych judykatura traktuje jako podstawę prawną dla weryfikacji i wzruszalności decyzji organów rentowych, w których zawarto ustalenia pozostające w obiektywnej sprzeczności z ukształtowanym ex lege stanem uprawnień emerytalno-rentowych zainteresowanych (wyroki Sądu Najwyższego: z 25.02.2008 r., sygn. akt I UK 249/07; z 22.02.2010 r., sygn. akt I UK 247/09; z 09.12.2015 r., sygn. akt I UK 533/14 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z 20.09.2011 r., sygn. akt I BU 4/11). Nie ulega wątpliwości, że taka niezgodność może powstać w sytuacji, gdy decyzja o wysokości czy prawie do świadczenia jest wydana na podstawie niekonstytucyjnego przepisu. Eliminacja tych sprzeczności zawsze stanowi uzasadnienie dla ponowienia postępowania zakończonego ostateczną decyzją organu rentowego, której rozstrzygnięcie jest niezgodne z ukształtowaną ex lege sytuacją prawną ubezpieczonego.
Wydanie decyzji z naruszeniem prawa, co przecież sam organ rentowy stwierdził w zaskarżonej decyzji, należy zakwalifikować jako błąd organu rentowego czyli podstawę przeliczenia świadczenia z art. 114 ust. 1 pkt 6 ustawy o e.r.f.u.s. Za taki błąd uznaje się każdą obiektywną wadliwość decyzji (teoria tzw. obiektywnej błędności decyzji), niezależnie od tego czy jest ona skutkiem zaniedbania, pomyłki czy też np. wadliwej legislacji (wyrok Sądu Najwyższego z 04.10.2018 r., sygn. akt III UK 153/17).
Zatem art. 114 ust. 1 pkt 6 ustawy o e.r.f.u.s. jest pełnowartościową podstawą prawną pozwalającą na merytoryczne rozstrzygniecie o prawie strony do przeliczenia nieprawidłowo obliczonej emerytury i to za okres 3 lat zgodnie z art. 133 ust. 1 pkt 2 ustawy o e.r.f.u.s. wobec stwierdzenia błędu organu rentowego (uchwała Sądu Najwyższego z 26.11.1997 r., sygn. akt III ZP 40/97).
III U 195/19 – wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Łomży z 2019-07-31.
W wyroku z dnia 25.06.2019 r. Sąd wskazał, iż:
Art. 114 ust 1 ustawy emerytalnej judykatura traktuje jako podstawę prawną dla weryfikacji i wzruszalności decyzji organów rentowych, w których zawarto ustalenia pozostające w obiektywnej sprzeczności z ukształtowanym ex lege stanem uprawnień emerytalno-rentowych zainteresowanych ( por. wyroki SN z 25.02.2008 r. I UK 249/07, z 22.02.2010 r. I UK 247/09, z 09.12.2015 r. I UK 533/14, postanowienie SN z 20.09.2011 I BU 4/11). Nie ulega wątpliwości, że taka niezgodność może powstać w sytuacji, gdy decyzja o wysokości czy prawie do świadczenia jest wydana na podstawie niekonstytucyjnego przepisu. Eliminacja tych sprzeczności zawsze stanowi uzasadnienie dla ponowienia postępowania zakończonego ostateczną decyzją organu rentowego, której rozstrzygnięcie jest niezgodne z ukształtowaną ex lege sytuacja prawną ubezpieczonego.
Wydanie decyzji z naruszeniem prawa, co przecież sam ZUS stwierdził w zaskarżonej decyzji, należy zakwalifikować jako błąd organu rentowego czyli podstawę przeliczenia świadczenia z art. 114 ust 1 pkt 6 ustawy emerytalnej. Za taki błąd uznaje się bowiem każdą obiektywną wadliwość decyzji (teoria tzw. obiektywnej błędności decyzji) niezależnie od tego czy jest ona skutkiem zaniedbania, pomyłki czy też np. wadliwej legislacji- patrz wyrok SN z 04.10.2018 r. III UK 153/17.
A zatem art. 114 ust. 1 pkt 6 ustawy emerytalnej jest pełnowartościową podstawą prawną pozwalająca na merytoryczne rozstrzygniecie o prawie strony do przeliczenia nieprawidłowo obliczonej emerytury i to za okres 3 lat zgodnie z art. 133 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej wobec stwierdzenia błędy organu rentowego- patrz uchwała SN z 26.11.1997 r. III ZP 40/97.
III U 211/19 – wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Łomży z 2019-06-25
Wskazać należy, że Sądy wydają również niekorzystne dla ubezpieczonych decyzje. Zainteresowanych przedmiotowym zagadnieniem zachęcam również do zapoznania się z poniższymi postami:
ZUS odmawia uchylenia decyzji dla rocznika 53 i co dalej?
Rocznik 53 – czy 5 letni termin na wznowienie postępowania jest konstytucyjny?
Jeśli chciałbyś uzyskać poradę prawną, lub też zlecić poprowadzenie sprawy sądowej, reprezentowanie Ciebie w postępowaniu przed organami administracji, w w/w zakresie, lub w szczególności w sprawie przeciwko: ZUS, KRUS, lub Twojej jako pracownika, pracodawcy, w zakresie między innymi:
- odwołania od decyzji ZUS, w sprawie: prawa do emerytury w tym prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, o rentę z tytułu niezdolności do pracy, rentę rodzinną, rentę szkoleniową, podleganie ubezpieczeniu społecznemu, niepodleganie ubezpieczeniu społecznemu, jako pracownik, zleceniobiorca, przedsiębiorca itd., w sprawie kwalifikacji umów o dzieło, o umorzenie należności ZUS, świadczenia przedemerytalne, uzyskanie prawa do układu ratalnego, o zasiłek macierzyński, zasiłek chorobowy, inne świadczenia z ZUS, Odwołania od decyzji KRUS, itp.
- w sprawie z zakresu prawa pracy: z odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, odwołania od rozwiązania umowy o pracę, o wynagrodzenie za pracę, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, zapłatę odprawy, zapłatę ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, sprostowanie świadectwa pracy, itp.
zachęcam do kontaktu, jak również zachęcam do zapoznania się z ofertą mojej Kancelarii w zakresie prowadzenia spraw: rodzinnych, spadkowych, z zakresu dochodzenia roszczeń (windykacji).
