W nawiązaniu do konferencji ZUS, która miała miejsce 29.09.2016 r. w Szczecinie i stanowiła część ogólnokrajowego cyklu Przeglądu systemu emerytalnego w Polsce, i odbywały się przy udziale Prezes ZUS Pani prof. Gertrudy Uścińskiej, oraz zaproszonych ekspertów z zakresu systemu ubezpieczeń społecznych, oraz pracowników ZUS poniżej załączam krótkie sprawozdanie z konferencji wraz z materiałem zdjęciowym.
W załączniku krótki opis debat i ich harmonogramów w poszczególnych miastach, wystarczy kliknąć tu.
System ubezpieczeń społecznych ulega ciągłemu przeobrażeniu, zmian jest wiele, pojawiają się nowe pomysły i nowe rozwiązania, czasami lepsze, czasami gorsze, nierzadko powodujące stan niepewności prawa, który podlega następnie doprecyzowaniu w praktyce sądowniczej. Bywa i tak, że interpretacja przepisów, czy też bardziej praktyka postępowania ZUS w określonych sytuacjach ulega zmianie na niekorzystną dla ubezpieczonego a Sądy przyznają/nie przyznają w takiej sytuacji rację ZUS.
I szykuję się w nim nowe zmiany, których przyczynkiem są w szczególności poniżej wskazane okoliczności.
W trakcie konferencji zasygnalizowano, że istotną kwestią dla systemu ubezpieczeń społecznych jest inwestowanie w tzw. III filar. Jednakże barierą ku temu jest:
- Zamożność społeczeństwa,
- Świadomość emerytalna,
- Brak odpowiedniego systemu zachęt rządowych.
W mojej ocenie dla wielu Polaków przede wszystkim problemem jest, że nie mają z czego oszczędzać. Jednakże patrząc na stan systemu emerytalnego, oraz zmiany demograficzne za kilkadziesiąt lat możemy być społeczeństwem w którym prawie wszyscy emeryci są bardzo ubodzy.
Prezes GUS wskazała natomiast na prognozy ludności do 2050 r.
Nastąpić ma spadek liczby urodzeń do 2050 r. o 115 tys.
Ujemny przyrost naturalny szacuje się na 212 tys.
Przy tym przyjęto, że saldo migracyjne nie będzie miało wpływ na liczbę ludności.
Liczba ludności spadnie do 34 mln.
Liczba osób w wieku produkcyjnym spadnie z 6,4 mln do 4,3 mln.
Natomiast liczba osób w wieku postprodukcyjnym wzrośnie z 6,5 mln do 10 mln.
Pojawiła się teza, że konieczność finansowania deficytu systemu ubezpieczeń społecznych wpłyne na zahamowanie innowacyjności.
Wskazano także, że 65 letni mężczyzna będzie miał przed sobą jeszcze 15 lat życia, w tym 7 lat w dobrym zdrowiu, natomiast kobieta w wielku 60 lat będzie miała przed sobą jeszcze 24 lata życia w tym 12 lat życia w dobrym zdrowiu.
Jako pewną barierę dla działań z zakresu modyfikacji systemu ubezpieczeń społecznych, podano występowania społecznego przekonania, że: ,,współczesne społeczeństwo nie pozwoli zginąć osobie starszej.”
W mojej ocenie teza ta choć być może w powszechnym przekonaniu występuje to jednakże, może mijać się z prawdą w przyszłości.
Pytanie na które należy odpowiedzieć to czy społeczeństwo, które opierać się będzie na kontaktach w świecie wirtualnym (w znacznym stopniu), wychowane w kulturze dość indywidualistycznej, i w przypadku wielu pokoleń wychowanych już i żyjących w warunkach kapitalistycznych, w przyszłości zdobędzie się na altruistyczną solidarność społeczną.
Pytanie należy zostawić otwartym.
W mojej ocenie pewnym rozwiązaniem sytuacji byłoby zmniejszenie obciążeń zusowskich i fiskalnych dla ogółu zatrudnionych, z wprowadzeniem ulg podatkowych (np. zlikwidowanie podatku belki) dla osób regularnie odkładających środki w bankach/skokach, ale wyłącznie do określonej kwoty oszczędności miesięcznie – z pozostawieniem jednach prywatnego charakteru tych środków, tak by Państwo nie mogło ich ,,znacjonalizować” na bieżące potrzeby np. systemu ubezpieczeń społecznych, czy inne potrzeby budżetowe.
W jakiej wysokości obecnie mamy średnie emerytury?
Jak wskazała Pani Gabriela Gancewska Naczelnik Wydziału Wypłaty Emerytur i Rent Oddziału ZUS w Szczecinie:
Dla kobiet emerytury wynoszą w przedziale od 1200 zł do 1800 zł,
Dla mężczyzn emerytury wynoszą w przedziale od 1800 zł do 2400 zł.
Dla kobiet emerytura wynosi najczęściej od 1400 do 1600 zł.
Dla mężczyzn emerytura wynosi najczęściej od 2000 do 2200 zł.
Warto również pamiętać, że emeryturę możemy dostać nawet, gdy przepracujemy jeden miesiąc.
Najniższa przyznana w Polsce emerytura, przyznana została przez ZUS Oddział w Szczecinie i miała wysokość 4 groszy miesięcznie. ,,Drugie miejsce” w Polsce ma emerytura w wysokości 24 groszy.
W toku debaty wskazano, że system ubezpieczeń społecznych boryka się z deficytem (truizm), a składki nie są dostosowane do możliwości obywateli. Przedstawiciele ZPPZ Lewiatan zasygnalizowali dwa istotne zagadnienia tj. kwestię przywilejów dla określonych grup zawodowych, oraz sposób indeksacji składek.
Jakie będą nasze emerytura w przyszłości?
Posługiwać się będziemy pojęciem kwoty zastąpienia tj. procentu ostatniego wyposażenia/wynagrodzenia otrzymanego bezpośrednio przed przejęciem na emeryturę.
Obecnie emerytura równa jest przeciętnie 73% kwoty zastąpienia dla mężczyzn.
Dla kobiet kwota zastąpienia jest znacznie niższa i wynosi 45%, średnio bez podziału na płeć jest to 60% kwoty zastąpienia.
Bardzo pesymistycznie wygląda wysokość emerytur dla osób wchodzących na rynek pracy, z perspektywy roku 2060 będzie to jedynie 25%.
Podano również wysokość strukturę wydatków z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych:
68,26% wydatków przeznaczana jest na wpłatę emerytur,
14,25% na wypłatę rent z tytułu niezdolności do pracy,
17,49% na wypłatę rent rodzinnych.
W zakresie swego wystąpienia omówiłem kwestię, którą zajmuje się bardzo często w swej praktyce to jest rentami z tytułu niezdolności do pracy, omawiając przedmiotową kwestię w zakresie orzecznictwa sądowego. Moje wystąpienie odnosiło się do orzeczeń wydawanych przez Sądy Powszechne okręgu szczecińskiego, oraz istotniejszych orzeczeń Sądu Najwyższego wydanych w ostatnich latach.
Poruszyłem również kwestie związane z dowodami z opinii biegłych sądowych, i ich niestety dość często wątpliwą wartością ale nie zawsze, a także odniosłem się do praktyki postępowania lekarzy orzeczników ZUS i komisji lekarskich ZUS, która w mojej ocenie wskutek lakonicznych uzasadnień orzeczeń odmownych powoduje, że dość często zachodzi konieczność złożenia uargumentowanego i profesjonalnego odwołania od decyzji ZUS w sprawie odmowy przyznania renty w celu zmiany decyzji ZUS przez Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.
Na marginesie mogę wskazać, że wystąpienie spotkało się z aprobatą samej Pani Prezes ZUS, o ile oczywiście uważne słuchanie, uśmiech i przytakiwanie moim słowom nie stanowiło jedynie wyrazu grzeczności:)
System ubezpieczeń społecznych w Polsce jest w mojej ocenie na tyle skomplikowany, że wiele mechanizmów, przepisów nie jest po pierwsze znanych ubezpieczonym, a nawet biurom rachunkowym/księgowym/prawnikom nie zajmującym się na co dzień prawem ubezpieczeń społecznych, nie mówiąc już o kwestii interpretacji owych wątpliwych przepisów.
Dobrze jest więc zabezpieczyć się poprzez zasięgnięcie porady prawnej, jak również warto w niektórych przypadkach składać odwołania od decyzji ZUS/KRUS, z tym, że ważnym jest odpowiednie sformułowanie argumentacji prawnej, jak i w części spraw w których stan faktyczny bywa sporny (albo też został ustalony przez ZUS w sposób pobieżny, w celu udowodnienia z góry przyjętej tezy) istotna jest aktywność dowodowa, oraz umiejętne przeprowadzenie dowodów w postępowaniu sądowym, tak by przed Sądem wykazać swe racje.
Jeśli potrzebujesz skorzystać z porady prawnej, lub chciałby zlecić przygotowanie odwołania od decyzji ZUS, decyzji KRUS, zachęcam do kontaktu.
