Sąd Apelacyjny w Szczecinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 20.02.2020 r. III AUa 427/19 zmienił wskutek apelacji na korzyść mojego klienta wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie ustalając, że podlega on pod ubezpieczenie społeczne, jako pracownik. Zagadnieniem, które powstało w sprawie, było to, jak należy oceniać okoliczności oraz dowody w kontekście ustalenia, że dany stosunek pracy nie był fikcyjny….
ZWIĘKSZONA AKTYWNOŚĆ KONTROLNA ZUS ORAZ CIĘŻAR DOWODU
W ostatnich latach, a nawet miesiącach, można stwierdzić, iż aktywność kontrolna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie ustalania, czy stosunek pracy bądź prowadzenie działalności gospodarczej ma charakter fikcyjny jest coraz większa.
Przy tym, jak wynika z orzecznictwa Sądów Pracy, to na ubezpieczonym spoczywa ciężar wykazania, iż faktycznie w kwestionowanym okresie świadczył pracę lub prowadził działalność gospodarczą.
W uzasadnieniu wyroku z dnia 19 lutego 2008 r. (sygn. II UK 122/07, LEX nr 448905) Sąd Najwyższy wskazał, że osoba zgłaszająca się do ubezpieczenia musi wykazać istnienie stosunku prawnego, będącego na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych tytułem ubezpieczenia. Gdy chodzi o ubezpieczenie pracownicze (art. 6 ust. 1 pkt. 1 ustawy), nawiązanie stosunku pracy wykazuje się umową o pracę, przy czym okoliczności zawarte w takiej umowie nie są dla organu rentowego wiążące. Przystąpienie do ubezpieczenia i opłacanie składki przez podmiot nienoszący cech „zatrudnionego pracownika” nie stanowi przesłanki objęcia ubezpieczeniem społecznym z mocy ustawy i stania się jego podmiotem.
Postępowanie przedmiotowe w zakresie wykazywania pracy pracownika bywa utrudnione w szczególności w związku z upływem czasu.
POSTĘPOWANIE WYJAŚNIAJĄCE PRZED ZUS – NAJWAŻNIEJSZY CZAS DLA PŁATNIKA I UBEZPIECZONEGO
Z mojego doświadczenia wynika, że już na etapie postępowania wyjaśniającego przed ZUS należy zgromadzić wszelkie możliwe dowody, w tym świadków, na potwierdzenie wykonywania pracy tak, by uniknąć wydania niekorzystnej decyzji ZUS w przedmiotowym zakresie, w której organ stwierdzi, iż ubezpieczony nie podlega pod ubezpieczenia w spornym okresie.
Podkreślić należy, że podważenie decyzji ZUS w toku postępowania sądowego jest dość trudne, czasami zaś, w kontekście zaistniałych okoliczności faktycznych, wręcz niemożliwe.
Aktualnie w orzecznictwie nie jest sporna dopuszczalność weryfikowania rzeczywistego charakteru zawieranych przez ubezpieczonych umów o pracę.
Przykładowo wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 2005r., sygn. III UK 200/04, publ. OSNP 2005/18/292, zgodnie z którym Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest uprawniony do zbadania ważności umowy o pracę w celu stwierdzenia objęcia ubezpieczeniem społecznym pracowników (art. 86 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, t.j. Dz.U. 2019.300 j.t.). Organ rentowy został również uprawniony do kwestionowania prawdziwość umowy o pracę, czyli może uznać jej pozorność (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23.02.2005r., sygn. III UK 200/04, publ. M.P.Pr. 2005/7/170).
KWESTIONOWANIE DECYZJI ZUS – OCENA MATERIAŁU DOWODOWEGO PRZEZ SĄD
W omawianej sprawie Sąd Apelacyjny w Szczecinie zwrócił w szczególności uwagę na odmienność możliwości dowodowych w zakresie świadczenia pracy przez pracowników umysłowych oraz fizycznych. W szczególności mając na uwadze to, że pracownik fizyczny z zasady nie wytwarza w toku swej pracy dokumentów, maili itp. a więc brak owych dowodów nie przesądza o niewykonywaniu przez niego pracy.
Należy się także odnieść się do tez, które w ocenie ZUS uzasadniają kwestionowanie istnienia stosunku pracy. Jeśli ZUS kwestionuje istnienia stosunku pracy wskazując, że ubezpieczony nie ma kwalifikacji do wykonywania danej pracy, to ubezpieczony owe kwalifikacje winien wykazać.
Istotnym, co wydaje się oczywiste, są również zeznania świadków. Za wiarygodnością danego świadka przemawia w szczególności to, że świadek jest osobą obcą wobec ubezpieczonego, co wskazuje, że nie ma żadnego interesu w tym by zeznawać w określony sposób.
Podobnie Sąd zwrócił uwagę na kwestie związane z istnieniem niezbędnej dokumentacji, koniecznej do dopuszczenia pracownika do pracy oraz tego, czy wysokość wynagrodzenia pracownika nie jest zawyżona.
NA CO ZWRACA UWAGĘ ZUS W TRAKCIE KONTROLI
Zainteresowanych zachęcam również do zapoznania się z postem:
Na co zwraca uwagę ZUS w trakcie kontroli podlegania pod ubezpieczenie społeczne pracownika?
KONTAKT Z KANCELARIĄ – PORADY PRAWNE, PROWADZENIE SPRAW SĄDOWYCH I PRZED ORGANAMI ADMINISTRACJI
Jeśli chciałbyś uzyskać poradę prawną, lub też zlecić poprowadzenie sprawy sądowej, reprezentowanie Ciebie w postępowaniu przed organami administracji w ww. zakresie lub w szczególności w sprawie przeciwko: ZUS, KRUS, lub Twojej jako pracownika, pracodawcy, w zakresie między innymi:
- odwołania od decyzji ZUS, w sprawie: prawa do emerytury, w tym prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, o rentę z tytułu niezdolności do pracy, rentę rodzinną, rentę szkoleniową, podleganie ubezpieczeniu społecznemu, niepodleganie ubezpieczeniu społecznemu, jako pracownik, zleceniobiorca, przedsiębiorca itd., w sprawie kwalifikacji umów o dzieło, o umorzenie należności ZUS, świadczenia przedemerytalne, uzyskanie prawa do układu ratalnego, o zasiłek macierzyński, zasiłek chorobowy, inne świadczenia z ZUS, Odwołania od decyzji KRUS itp.;
- w sprawie z zakresu prawa pracy: z odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, odwołania od rozwiązania umowy o pracę, o wynagrodzenie za pracę, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, zapłatę odprawy, zapłatę ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, sprostowanie świadectwa pracy itp.;
zapraszam do kontaktu. Zachęcam również do zapoznania się z ofertą mojej Kancelarii w zakresie prowadzenia spraw: rodzinnych, spadkowych, z zakresu dochodzenia roszczeń (windykacji).
