Praca w warunkach szczególnych umożliwia uzyskanie prawa do wcześniejszej emerytury. Przepisy wskazują, że praca w warunkach szczególnych musi być wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy, czy oznacza to, że pracownik musi wykonywać wyłącznie czynności z zakresu pracy w warunkach szczególnych w pełnym wymiarze czasu pracy?
Uzyskanie emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych wymaga bardzo często złożenia dobrze uzasadnionego i uargumentowanego odwołania od decyzji ZUS do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wraz ze wskazaniem odpowiednich środków dowodowych ( z zeznań świadków, dokumentacji płacowej, pracowniczej itp.)
Zaczynając jednak od początku, a więc od przepisów:)
Zgodnie z przepisami ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura, jeśli spełnią łącznie następujące warunki:
- osiągnęli wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn, lub 55 dla kobiet,
- nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego, albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa,
- w dniu wejścia w życie przepisów ustawy emerytalnej tj. na dzień 01.01.1999 r. osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat dla mężczyzn, w tym okres zatrudnienia w szczególnych warunkach, wykonywanego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, wynoszący co najmniej 15 lat.
Omówienie ,,działania” powyższych przepisów na przykładach znajduje się między innymi na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych podaję link – przykłady.
Kolejną istotną rzeczą jest to by dany rodzaj pracy zawarty był w załączniku „A” do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.
Praca musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wymaganym na danym stanowisku pracy.
Co znaczy powyższe?
Zapis jak się wydaje jest prosty, jednakże doczekał się licznych orzeczeń Sądu Najwyższego, a także Sądów Apelacyjnych.
Należy wskazać, że okres pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze w szczególnych warunkach w rozumieniu § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.2.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) może obejmować również czas krótkotrwałych, koniecznych szkoleń pracownika, zwłaszcza wstępnych
Ponadto, wykładnia przepisów, w których położono akcent na “pełny wymiar czasu pracy na danym stanowisku”, nie stwarza możliwości kreowania dodatkowych kryteriów, w szczególności kryterium wykonywania pracy u jednego pracodawcy, na jednym stanowisku pracy, czy też na jednym etacie.
Warto wskazać, także, że praca polegająca na kontroli międzyoperacyjnej, kontroli jakości produkcji i usług oraz dozorze inżynieryjno-technicznym może być uznana za pracę w szczególnych warunkach, jeżeli pracownik stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy sprawował taką kontrolę lub dozór na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie A.
Ponadto, pracownik, który u jednego pracodawcy w tym samym okresie wykonuje różne rodzaje pracy w szczególnych warunkach, wymienione w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, nie powinien być pozbawiony uprawnienia do zaliczenia tego okresu do zatrudnienia w szczególnych warunkach wymaganego do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2013 r. III UK 47/12).
Należy wskazać, że wobec mnogości rodzajów prac w których praca w warunkach szczególnych była faktycznie wykonywana, i wobec zróżnicowanych warunków świadczenia tej pracy, praktycznie każdy stan faktyczny może posiadać swoje niuanse na które warto zwrócić uwagę Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych i to już na etapie wnoszenia odwołania od decyzji ZUS.
W przypadku więc, gdybyś potrzebował porady prawnej w zakresie prawa pracy, prawa ubezpieczeń społecznych, lub innym zakresie albo chcesz zlecić poprowadzenie sprawy sądowej, w tym w zakresie odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, z odwołania od decyzji ZUS, w tym w zakresie prawa do świadczeń przedemerytalnych, prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, o prawo do emerytury, w tym emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, odwołania od decyzji KRUS lub o zapłatę przeciwko pracodawcy, z odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, odwołania od rozwiązania umowy o pracę, o zapłatę wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, zapłatę ekwiwalentów, odprawy, w tym odprawy z tytułu zwolnień grupowych itp. zachęcam do kontaktu.
