Wyrokiem z dnia 4.09.2019 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt: VI U 239/18) zmienił w związku z wniesionym odwołaniem na korzyść mojego klienta decyzję ZUS w sprawie wysokości emerytury. Zagadnieniem prawnym, które pojawiło się w sprawie było prawo do rekompensaty….
PODSTAWA PRAWNA
Zgodnie z art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych:
- Rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.
- Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Prawo do rekompensaty przysługuje ubezpieczonemu, który legitymuje się co najmniej 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub pracy w szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Chodzi w tym wypadku o pracę, o której mowa w art. 32, 33, 39, 40 i 50c ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Zainteresowanych kwestią rodzaju pracy w warunkach szczególnych zachęcam się do zapoznania z postami z mojej strony poniżej:
PRACA W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCH
PRAWO DO REKOMPENSATY – DLA KOGO?
Rekompensata z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych obliczanej według formuły zdefiniowanego świadczenia. Rekompensata nie jest samodzielnym świadczeniem wypłacanym z zasobów systemu ubezpieczeń społecznych (taki charakter ma np. emerytura), ale jest przyznawana (ustalana) w formie dodatku do kapitału początkowego ustalanego na zasadach przewidzianych w art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Innymi słowy, rekompensata zwiększa wartość kapitału początkowego ubezpieczonego i tym samym rzutuje na wysokość (zwiększenie) jego emerytury.
USTALENIE PRACY W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCH
Często pojawiającą się kwestią w sprawach o prawo do rekompensaty jest to czy dany ubezpieczony posiada 15 letni staż pracy w warunkach szczególnych, w szczególności zaś czy dana praca to tzw. zwykły okres pracy, czy też okresy pracy w warunkach szczególnych.
W sprawie rozpatrywanej przez Sąd Okręgowy w Szczecinie Zakład Ubezpieczeń Społecznych poddał w wątpliwość staż pracy powoda w związku z tym, że w jego ocenie nie było wiadomym kiedy powód wykonywał pracę elektromontera, kiedy zaś spawacza.
Pracownik by uzyskać prawo do rekompensaty musiał wykonywać pracę w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.
Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).
JAK WYKAZAĆ PRACĘ W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCH
Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.
Brak takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w Kodeksie postępowania cywilnego.
DWU-ZAWODOWOŚĆ A PRAWO DO REKOMPENSATY
W przypadku, gdy pracownik jest dwu-zawodowy tj. jednocześnie w ramach danego etatu wykonuje dwa lub więcej rodzajów pracy i prac i każda z tych prac jest pracą w warunkach szczególnych, to okres takiej pracy należy uznać za pracę w warunkach szczególnych.
Zachęcam również do zapoznania się z innymi moimi postami dotyczącymi prawa do rekompensaty oraz prawa do wcześniejszej emerytury, oraz do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach pomostowych.
Czy masz prawo do rekompensaty zwiększającej emeryturę?
Jeśli chciałbyś uzyskać poradę prawną, lub też zlecić poprowadzenie sprawy sądowej, reprezentowanie Ciebie w postępowaniu przed organami administracji, w w/w zakresie, lub w szczególności w sprawie przeciwko: ZUS, KRUS, lub Twojej jako pracownika, pracodawcy, w zakresie między innymi:
- odwołania od decyzji ZUS, w sprawie: prawa do emerytury w tym prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, o rentę z tytułu niezdolności do pracy, rentę rodzinną, rentę szkoleniową, podleganie ubezpieczeniu społecznemu, niepodleganie ubezpieczeniu społecznemu, jako pracownik, zleceniobiorca, przedsiębiorca itd., w sprawie kwalifikacji umów o dzieło, o umorzenie należności ZUS, świadczenia przedemerytalne, uzyskanie prawa do układu ratalnego, o zasiłek macierzyński, zasiłek chorobowy, inne świadczenia z ZUS, Odwołania od decyzji KRUS, itp.
- w sprawie z zakresu prawa pracy: z odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, odwołania od rozwiązania umowy o pracę, o wynagrodzenie za pracę, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, zapłatę odprawy, zapłatę ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, sprostowanie świadectwa pracy, itp.
