Kiedy przysługuje prawo do rekompensaty do emerytury?

Wyrokiem z dnia 23.06.2020 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie (VI U 1649/18) zmienił na korzyść mojego klienta decyzję ZUS w sprawie o prawo do rekompensaty. Rozstrzygnięcie Sądu dotyczyło prawa do rekompensaty….

Podstawa prawna

Prawo do rekompensaty ustalono w art. 21 do 23 ustawy o emeryturach pomostowych.

Zgodnie z art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych:

1. Rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.

2.Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Jak wskazano w art. 2 pkt 5 ustawy o emeryturach pomostowych jest to odszkodowania za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub pracy o szczególnym charakterze przez osoby, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej (z powodu niespełnienia warunków ustawowych do nabycia tego prawa).

Dlaczego ZUS wydaje decyzje odmowne w zakresie prawa do rekompensaty?

Najczęściej w świetle moich obserwacji decyzje odmowne wydawane są w związku z nieudowodnieniem okresu wykonywania przez co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Dość często przy tym decyzje ZUS w tym zakresie należy uznać za błędne w tym znaczeniu, że możliwym jest skuteczne wykazanie w toku postępowania przed Sądem Ubezpieczeń Społecznych, że ubezpieczony/odwołujący się od decyzji ZUS faktycznie wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

WAŻNE:

Ciężar wykazania wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze spoczywa na odwołującym się od decyzji ZUS.

 

Jaki okres pracy wlicza się do pracy w warunkach szczególnych?

Prawo do uzyskania rekompensaty mają osoby urodzone po 1948 r., które przed 1 stycznia 2009 r. wykonywały przez co najmniej 15 lat pracę w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2008 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (art. 32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).

Praca w szczególnych warunkach

Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się osoby zatrudnione przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Katalog tych prac jest dość szeroki.

Prace w szczególnym charakterze

Za pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze uważa się:

• pracowników organów kontroli państwowej;
• pracowników organów administracji celnej;
• pracowników wykonujących działalność twórczą lub artystyczną;
• dziennikarzy zatrudnionych w redakcjach dzienników, czasopism, w radiu, telewizji oraz w organach prasowych, informacyjnych, publicystycznych albo fotograficznych, objętych układem zbiorowym pracy dziennikarzy;
• nauczycieli, wychowawców lub innych pracowników pedagogicznych wykonujących pracę nauczycielską wymienioną w art. 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela;
• żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy policji, UOP, ABW, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, BOR, Służby Celnej, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej.

 

WAŻNE:

Czas zasadniczej służby wojskowej zalicza się do okresu uprawniającego do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Takie doliczenie jest możliwe tylko wówczas, gdy zainteresowany podjął prace w szkodliwych warunkach w ciągu 30 dni od opuszczenia wojska. (w szczególności: II UK 188/18 – postanowienie SN – Izba Pracy z dnia 29-05-2019

 

Jaka jest wysokość rekompensaty do emerytury?

Wysokość rekompensaty zależy m.in. od:

• Stażu ubezpieczeniowego (okresów składkowych i nieskładkowych sprzed 1 stycznia 2009 r.),
• czasu, przez jaki była wykonywana praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przed 1 stycznia 2009 r.,
• obniżonego wieku emerytalnego określonego dla danego rodzaju pracy,
• wieku  który osiągnąłeś 31 grudnia 2008 r.

Wzór do wyliczenia wysokości rekompensaty zawiera art. 22 ustawy o emeryturach pomostowych:

1. Rekompensatę stanowi równowartość kwoty obliczonej według wzoru:

R = 64,32 * K * X

gdzie:

R – oznacza kwotę rekompensaty,

K – oznacza kwotę obliczoną według zasad określonych w przepisach art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS,

X – oznacza współczynnik obliczony według wzoru określonego w ust. 2.

2. Współczynnik X określający, jaka część wymogów do wcześniejszej emerytury została spełniona do dnia 31 grudnia 2008 r. oblicza się według następującego wzoru:

1) w przypadku kobiet:

2) w przypadku mężczyzn:

gdzie:

S_o – oznacza okresy składkowe i nieskładkowe w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS, osiągnięte przed dniem 1 stycznia 2009 r.,

S_w – oznacza okres wykonywania przed dniem 1 stycznia 2009 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS,

W_s – oznacza obniżony wiek emerytalny w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS,

W – oznacza wiek ubezpieczonego w dniu 31 grudnia 2008 r. w pełnych latach zaokrąglonych w górę.

3. Jeżeli wartość któregokolwiek z ułamków, o których mowa w ust. 2, przekroczy 1, przyjmuje się, że wartość ta wynosi 1.

 

W praktyce o jakiego rzędu kwotach mówimy?

W daleko idącym uśrednieniu może to być – w zależności oczywiście od w/w czynników od ok. 100 do ok. 370 zł. Przemnażając wartość świadczenia przez 12 miesięcy i przykładowo przez 10 kolejnych lat pobierania emerytury wartość ta wynosić może od 12 000 zł do 44 400 zł w całym w/w okresie. Obyśmy żyli jak najdłużej (w dobrym zdrowiu) choćby tylko na złość ZUS:)

 

Zachęcam też do zapoznania się z innymi moim postami dotyczącymi prawa do rekompensaty:

Rekompensata do emerytury dla dwu-zawodowego?

Czy masz prawo do rekompensaty zwiększającej emeryturę?

KONTAKT Z KANCELARIĄ  – PORADY PRAWNE, PROWADZENIE SPRAW SĄDOWYCH I PRZED ORGANAMI ADMINISTRACJI

Jeśli chciałbyś uzyskać poradę prawną, lub też zlecić poprowadzenie sprawy sądowej, reprezentowanie Ciebie w postępowaniu przed organami administracji w ww. zakresie lub w szczególności w sprawie przeciwko: ZUS, KRUS, lub Twojej jako pracownika, pracodawcy, w zakresie między innymi:

• odwołania od decyzji ZUS, w sprawie: prawa do emerytury, w tym prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, o rentę z tytułu niezdolności do pracy, rentę rodzinną, rentę szkoleniową, podleganie ubezpieczeniu społecznemu, niepodleganie ubezpieczeniu społecznemu, jako pracownik, zleceniobiorca, przedsiębiorca itd., w sprawie kwalifikacji umów o dzieło, o umorzenie należności ZUS, świadczenia przedemerytalne, uzyskanie prawa do układu ratalnego, o zasiłek macierzyński, zasiłek chorobowy, inne świadczenia z ZUS, Odwołania od decyzji KRUS, itp.;
• w sprawie z zakresu prawa pracy: z odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, odwołania od rozwiązania umowy o pracę, o wynagrodzenie za pracę, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, zapłatę odprawy, zapłatę ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, sprostowanie świadectwa pracy, itp.;

zapraszam do kontaktu. Zachęcam również do zapoznania się z ofertą mojej Kancelarii w zakresie prowadzenia spraw: rodzinnych, spadkowych, z zakresu dochodzenia roszczeń (windykacji).