Odszkodowanie albo odprawa? – co przysługuje zwalnianemu pracownikowi.

 

Odszkodowanie jest obok przywrócenia do pracy roszczeniem, które pracownik może dochodzić w Sądzie Pracy. W związku z postanowieniem Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie IX Wydziału Pracy z dnia 2.08.2019 r. (sygn. akt: IX P 189/19) mój klient uzyskał odszkodowanie w kwocie 11 075,00 zł, w związku z przedmiotową sprawą pojawia się kwestia również prawa do odprawy. Pracownik może bowiem również uzyskać prawo do odprawy w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn jego niedotyczących.  Czy mogą przysługiwać obydwa świadczenia, jak prawo do odszkodowania, przywrócenie do pracy wpływa na odprawę – o tym w niniejszym poście…

1. Kiedy przysługuje odszkodowanie?

Pracownik otrzyma odszkodowanie, jeżeli pracodawca złożył mu oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę lub oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę, które następnie okazało się nieuzasadnione lub wadliwe.

Wypowiedzenie/rozwiązanie umowy o pracę nieuzasadnione występuje wtedy, gdy przyczyny wskazane w oświadczeniu pracodawcy albo nie miały miejsca, albo też, nie-uzasadniały rozwiązania/wypowiedzenia umowy o pracę, mimo, że wystąpiły (np. pracodawca dyscyplinarnie rozwiązał umowę o pracę pracownikowi, który mu się nie ukłonił wchodząc do pracy).

Z wypowiedzeniem/rozwiązaniem umowy o pracę wadliwym mamy do czynienia, gdy pracodawca naruszy przepisy formułujące zasady składania tych oświadczeń np. nie wskaże przyczyny rozwiązania umowy o pracę, zrobi to nazbyt ogólnikowo, naruszy przepisy o ochronie stosunku pracy.

Przedmiotowe wynika z art. 45 par. 1 oraz 56 par. 1 Kodeksu pracy.

 

2. Kiedy przysługuje odprawa z tytułu rozwiązania umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika?

Odprawa przysługuje na podstawy ustawy o zwolnieniach grupowych  (ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników),

co do zasady, w czterech przypadkach tj. gdy:

• Pracodawca rozwiąże umowę o pracę z pracownikiem – za wypowiedzeniem, bez wypowiedzenia – z pracownikiem z przyczyn niedotyczących pracownika,
• Pracodawca rozwiąże umowę o pracę z pracownikiem za porozumieniem stron z przyczyn niedotyczących pracownika.
• Pracownik złoży oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z winy pracodawcy z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków przez pracodawcę względem pracownika.
• Pracodawca złoży oświadczenie o wypowiedzeniu zmieniającym, które faktycznie będzie zmierzać nie do zmiany warunków umowy o pracę, lecz do rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem.

Pisałem o w/w między innymi w postach:

• Czy odprawa przysługuje w przypadku, gdy to pracownik rozwiązuje umowę o pracę?
• Dyscyplinarka dla pracodawcy i sześć pensji dla pracownika.

 

3. Czy mogę uzyskać odszkodowanie albo odprawę?

Tytułem wstępu należy wskazać, że jeśli zgłosiłeś roszczenie o przywrócenie do pracy, które okazało się uzasadnione to, co do zasady będziesz musiał oddać uiszczoną na Twoją rzecz odprawę.

Jeśli natomiast dochodziłeś odszkodowania w związku z rozwiązaniem/wypowiedzeniem umowy o pracę przez pracodawcę to możesz pod pewnymi warunkami uzyskać zarówno odszkodowanie jak i zachować odprawę.

Pracownikowi przysługuje odprawa pieniężna, jeżeli w ogóle nie ustalono przyczyn wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę lub okaże się, że ujawnione przyczyny tego wypowiedzenia nie pozostawały w związku ze stosunkiem pracy, chyba, że pracodawca udowodni, że przyczyną wypowiedzenia były okoliczności dotyczące pracownika. (vide, Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 27 marca 2019 r. II PK 51/18).

 

WAŻNE: Odprawa na podstawie ustawy o zwolnieniach grupowych (ustawy  szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników) przysługuje tylko w odniesieniu do pracodawców, którzy zatrudniają, co najmniej 20 osób.

 

Nie będziesz miał, więc prawa do odprawy, gdy przyczyny wypowiedzenia występują po stronie pracownika.

Pracodawca, który poza przyczynami niedotyczącymi pracownika w oświadczeniu o wypowiedzeniu wskaże również przyczyny odnoszące się do pracownika, nie będzie zobowiązany do wypłaty mu odprawy.

Jeśli więc otrzymasz wypowiedzenie/rozwiązanie z w/w przyczyn i Sąd stwierdzi, że przyczyny leżące po Twojej stronie wystąpiły acz np. z powodów naruszeń formalnych oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę było nieuzasadnione to prawo do odprawy odpadnie.

Jednakże:

przyczyny leżące po stronie pracodawcy, jak i inne obiektywne przyczyny, które nie leżą po stronie pracodawcy, ale również nie leżą po stronie pracownika, a które jednak stanowią wyłączną przyczynę rozwiązania stosunku pracy należy uznawać za niedotyczące pracownika.

Tak przykładowo przyjął Sąd Najwyższy w sytuacji, gdy ustalono, iż wypowiedzenie dokonano z powodu niezawinionej przez pracownika niechęci jego przełożonego do tego właśnie pracownika.

Zachęcam do skorzystania z porady prawnej w celu zweryfikowania stanu prawnego w odniesieniu do konkretnego stanu faktycznego.

 

Zachęcam również do zapoznania się z innymi moimi postami dotyczącymi kwestii prawa do odszkodowania oraz odprawy w związku ze zwolnieniami grupowymi (rozwiązaniami umów o pracę z pracownikami z przyczyn niedotyczących pracowników) przeze mnie głównie wyroków wydawanych w sprawach, które prowadziłem przed Sądem Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie IX Wydziałem Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oraz Sądem Okręgowym w Szczecinie VI Wydziałem Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

https://prawopracyporady.pl/category/zwolnienia-z-przyczyn-niedotyczacych-pracownika/

Polecam w szczególności posty (lecz nie tylko:) )

Zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracownika – jak można uzyskać dodatkowe odszkodowanie obok wypłaconej odprawy?

 

Jeśli chciałbyś uzyskać poradę prawną, lub też zlecić poprowadzenie sprawy sądowej, reprezentowanie Ciebie w postępowaniu przed organami administracji, w w/w zakresie, lub w szczególności w sprawie przeciwko: ZUS, KRUS, lub Twojej jako pracownika, pracodawcy, w zakresie między innymi:

• odwołania od decyzji ZUS, w sprawie: prawa do emerytury w tym prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, o rentę z tytułu niezdolności do pracy, rentę rodzinną, rentę szkoleniową, podleganie ubezpieczeniu społecznemu, niepodleganie ubezpieczeniu społecznemu, jako pracownik, zleceniobiorca, przedsiębiorca itd., w sprawie kwalifikacji umów o dzieło, o umorzenie należności ZUS, świadczenia przedemerytalne, uzyskanie prawa do układu ratalnego, o zasiłek macierzyński, zasiłek chorobowy, inne świadczenia z ZUS, Odwołania od decyzji KRUS, itp.
• w sprawie z zakresu prawa pracy: z odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, odwołania od rozwiązania umowy o pracę, o wynagrodzenie za pracę, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, zapłatę odprawy, zapłatę ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, sprostowanie świadectwa pracy, itp.

zachęcam do kontaktu, jak również zachęcam do zapoznania się z ofertą mojej Kancelarii w zakresie prowadzenia spraw: rodzinnych, spadkowych, z zakresu dochodzenia roszczeń (windykacji).